Top 5 films en series van 2023 volgens Marcus Talens

In veel opzichten werd 2023 qua films gedomineerd door Barbenheimer. Beide helften daarvan heeft onze Marcus Talens niet gezien. Als je eindejaarslijstjes van films en series met Barbie en Oppenheimer zat bent, ben je hier dus aan het juiste adres.

Meteen na de eerste Guardians of the Galaxy was mij al duidelijk dat deze losers bij mijn favoriete Marvel-personages hoorden. Helaas hebben zelfs de beste Marvel-personages de laatste jaren af en toe vrij beroerde optredens in films en series. Het hele circus rondom het tijdelijke ontslag van James Gunn had ook voor de Guardians heel verkeerd kunnen uitpakken. Een vervanger zou het misschien verpesten en zelfs als Gunn terug zou komen, waren zijn plannen dan niet al te veel verstoord om nog een goed derde deel te maken?

Hoewel het denk ik niet mijn favoriete deel in de trilogie is, is Guardians of the Galaxy Vol. 3 toch een goede afsluiter. Het verhaal van Rocket is natuurlijk de grote highlight van de film, maar iets anders dat ik even wil aanstippen als een pluspunt is de afhandeling van Gamora. Ergens had ik toch een beetje de zorg dat zij in deze film op de één of andere manier toch weer een perfecte match bleek voor Quill, of zelfs de herinneringen van de overleden Gamora zou krijgen om zo het perfecte einde voor dit koppel mogelijk te maken. Maar James Gunn heeft gekozen voor echte persoonlijke groei voor Quill en daar ben ik blij mee.

Ik zag laatst ergens een social media post waarin gezegd werd dat het nooit een goed teken is wanneer het hele fandom van een serie weet hoe de showrunner heet, omdat dat betekent dat de showrunner de boel heeft verpest. Dat is niet helemaal waar voor Doctor Who: er zijn meerdere showrunners geweest, dus het is vaak ook gewoon een handige manier om bepaalde tijdperken van de serie aan te duiden. Toch is dit jaar maar weer eens gebleken wat een verschil een showrunner kan maken.

Ik heb hier en daar kunnen genieten van Doctor Who onder leiding van Chris Chibnall, echt waar, maar toch kan ik niet anders zeggen dan dat het een rommelige periode was. De voortdurende verhaallijn bestond uiteindelijk vooral uit losse eindjes. Maar dan komt dit jaar ineens Russell T. Davies terug en na maar vier afleveringen ziet de toekomst van de serie er ineens weer rooskleurig uit.

Niet alleen ziet het ernaar uit dat Davies een paar onopgeloste mysteries uit het Chibnall-tijdperk kan gebruiken voor nieuwe verhaallijnen, er ligt ook weer veel nieuws op tafel waarvan ik benieuwd ben hoe het uitpakt. Ncuti Gatwa maakt ook meteen indruk als The Doctor, zelfs vlak na de terugkeer van David Tennant, die nog steeds ongehoord goed is voor de rol. Ik heb eigenlijk niet eens meer ruimte om het erover te hebben dat alle specials ook gewoon goede Doctor Who-afleveringen waren!

Je kunt niet The Clone Wars en Rebels kijken zonder dat Ahsoka Tano één van je favoriete Star Wars-personages wordt. De Ahsoka-serie was toen hij werd aangekondigd dan ook een project waar ik meteen erg nieuwsgierig naar was. De serie is niet echt geworden wat ik ervan verwacht had, maar dan op een goede manier.

Ik had gedacht dat Ahsoka in deze serie vooral eenzaam zou rondwaren, misschien met hier en daar een ontmoeting met The Mandalorian. Maar het bleek een vervolg op Rebels, iets wat hard nodig was en tot dusver wat mij betreft goed uitpakt. De grootste verrassing was dat het einde lijkt te beloven dat live-action Star Wars-tv wat meer in de Force-mythologie duikt en dat miste de laatste jaren toch een beetje met alle focus op Mandalorians, rebellen en andere personen die zich niet zo bezig houden met de Force.

Ik moet trouwens ook even Ray Stevenson genoemd hebben. Ik heb geen idee wat zijn personage, Baylan Skoll, nou eigenlijk wil. Toch is het één van de meest boeiende personages in de serie en dat is grotendeels te danken aan hoe Stevenson hem speelt. Ik was niet bekend met het werk van Stevenson voor hij in Ahsoka speelde, maar met deze ene rol weet ik meteen dat zijn overlijden zorgt voor een groot gemis in film en tv.

Toen ik in 2021 een lijstje maakte met mijn favoriete series van dat jaar, stond The Bad Batch net niet bovenaan. De geschiedenis herhaalt zichzelf, want ook het tweede seizoen maakt weer indruk. De serie is weliswaar niet zo beklemmend als bijvoorbeeld Andor, maar het is er zeker één die de spanning af en toe flink opvoert.

In de wetenschap dat het volgende seizoen het laatste wordt, kun je het tweede seizoen zien als het duistere middelste deel van een trilogie. Er zijn ons personages op tragische wijze ontvallen en wie nog leeft zit diep in de nesten. Ik kan weinig recente series bedenken waarvan ik zo graag heb willen weten hoe het af zou lopen en dat het Star Wars is heeft daar volgens mij niet eens zo heel veel mee te maken.

Normaal gesproken wijs ik liever geen favoriete afleveringen aan, maar terwijl ik dit schrijf moet ik veel denken aan The Outpost. Want hoewel Crosshair eigenlijk maar weinig voorkwam in dit seizoen was deze aflevering, in combinatie met één eerdere in het seizoen, genoeg om een belangrijke persoonlijke groei door te maken. Je kunt de aflevering zien als een 20 minuten-durende versie van de scène waarin Mayfeld uit het niets één van de beste personages in The Mandalorian werd.

Spider-Man: Into the Spider-Verse is een bijzonder goede film. Het is zo’n film waarvan je bijna denkt “maak maar geen vervolg, straks verpest je de naam van de eerste film”. Maar een vervolg was al min of meer beloofd in het eerste deel en belofte maakt schuld. Across the Spider-Verse lost die schuld af, met rente.

Eén van de grootste verdiensten van Across the Spider-Verse is dat het een reden heeft om een multiversum te gebruiken. In het MCU voelt het af en toe als een excuus om alternatieve versies van personages te kunnen gebruiken. Maar Spider-Verse gebruikt het als een thema van de film. Moeten alle vertellingen van het Spider-Man verhaal echt in grote lijnen hetzelfde zijn? Waarom zou je niet Spider-Man kunnen zijn als het anders loopt? Wie zegt dat je altijd maar moet accepteren dat “sommige dingen nu eenmaal zo gaan”?

Veel goede vervolgen gaan als het ware in gesprek met hun voorganger en Across the Spider-Verse slaagt daar ook in. De eerste film benadrukt heel erg dat je er echt niet alleen voor staat, maar de tweede wil nog even gezegd hebben dat je eigen identiteit ook belangrijk is, ook al is er een groep waar je bij past, of zou moeten passen.