Column: Singleplayer mag nooit ten koste gaan van live-service

Na het nieuws dat eerder deze week naar buiten kwam over Bioware is het tijd voor de game-industrie om in de spiegel te kijken. Live-service games maken inmiddels namelijk alleen maar slachtoffers.

Misschien neem ik de problemen bij Bioware een beetje te persoonlijk op, maar inmiddels ben ik er wel klaar mee dat gerenommeerde studio’s voor het karretje gespannen worden om live-service games te maken voor grote uitgevers. In dit geval gaat het om EA, maar we hebben de laatste paar jaar wel meer van dit soort situaties gezien. Sterker nog, sommige studio’s zijn ronduit slachtoffer geworden van een eindeloze, hebzuchtige drang om iedere game live-service te maken.

Laten we beginnen met een van de bekendste gevallen in de game-industrie van een uitgever die gewoon geen idee heeft van wat een studio kan. Het gerenommeerde Rocksteady Studios, bekend van onder andere de Batman Arkham titels, moest van uitgever Warner Bros. Games een nieuwe live-service multiplayer game maken binnen hun geliefde wereld. Het resultaat was Suicide Squad: Kill the Justice League.

Heel veel hoeven we verder volgens mij niet te zeggen over dat vreselijke resultaat, maar het was wel het eerste overduidelijke geval van mismanagement door een uitgever. Welke idioot dacht dat het ooit een goed idee was om een geliefde studio met een expertise in verhalende singleplayer games te laten werken aan live-service multiplayer? Je zou denken dat iemand wel doorhad dat dit geen goed idee zou zijn.

Geld stinkt echter niet en games zoals Destiny en Fortnite hebben bewezen dat je goud geld kan verdienen met live-service games. Iemand moet die games natuurlijk wel maken en dus zet je een bekende en geliefde studio op het project. Wat gebeurt er als de game flopt? Natuurlijk geef je dan de geliefde studio de schuld en halveer je het personeel. Het is immers niet jouw schuld dat je een studio forceert om iets te maken waar ze geen expertise in hebben.

Voordat we echt beginnen over de situatie bij Bioware, heb ik nog een voorbeeld van uitgevers die geen idee hebben hoe ze studio’s moeten aansturen. Tijdens Gamescom 2023 mocht ik namelijk aan de slag met een shooter uit de stal van Sega, genaamd Hyenas. De game was best leuk om te spelen en bracht een paar interessante elementen naar het genre, maar het leek een nogal kale game te zijn die een prijskaartje zou krijgen met de belofte dat er later meer content zou komen.

Dat is per definitie al een gehekeld concept bij live-service games, want het zou fijn zijn als we betalen voor een game dat we bij launch ook al een compleet product krijgen. In ieder geval had Hyenas wel potentie, een game die daadwerkelijk nog een publiek zou kunnen krijgen, mits de game free-to-play zou worden. Nog geen twee weken later werd de game gedeponeerd in de prullenbak door Sega en het team kon zijn jaren aan ontwikkeling afschrijven als verspilde tijd.

Welk ontwikkelaarsteam werkte eigenlijk aan Hyenas? Dat was het team dat Alien: Isolation had gemaakt. Dus wederom moest een team dat bekend is geworden om een uitstekende singleplayer game werken aan een live-service multiplayer game. Langzaam maar zeker beginnen we hier een patroon te zien van uitgevers die consistent verkeerde keuzes maken voor het maken van live-service games door studio’s die vooral bekend zijn van singleplayer games.

Nog een uitgever die in de live-service valkuil is gevallen is PlayStation. Tenminste, dat leek heel lang het geval, maar inmiddels is PlayStation toch een beetje teruggekomen op zijn plannen. Veel van zijn live-service games zijn inmiddels geschrapt, maar de gigant had een absurde hoeveelheid live-service titels op de planning staan. Dit was ook de reden voor PlayStation om Bungie over te nemen, om te helpen bij de ontwikkeling van alle live-serviceprojecten.

Destiny was immers een groot succes en Bungie heeft absoluut bewezen dat het een uitstekende studio is op het vlak van live-service. Toch heeft de legendarische studio inmiddels ook wat scheuren en lijkt het volgende project, Marathon, niet echt aan te slaan. Een van de PlayStation studio’s die op een live-service game werd gezet was Naughty Dog. De gerenommeerde studio moest een live-service The Last of Us maken.

Uiteindelijk werd het project geschrapt omdat Naughty Dog aangaf dat het niet genoeg mankracht had om de game draaiende te houden en tegelijk andere games te maken. PlayStation had daar dus goed naar geluisterd en is er in de tussentijd ook achter gekomen dat niet iedereen zit te wachten op live-service games. Het is dan alleen wel jammer dat studio’s alsnog moeten bloeden voor alle annuleringen, waaronder deze week nog Bend Studio.

Dan komen we aan bij de klapper van deze week en dat is het grote drama bij Bioware. De studio die vooral bekend is van hits als de originele Mass Effect trilogie en het uitstekende Dragon Age: Origins. Een studio die excelleert als het werkt aan singleplayer RPG’s en soms een leuke multiplayer als extra kan maken. Dat is natuurlijk een studio die je zijn volgende grote Dragon Age titel laat bouwen als een live-service multiplayer game.

Dat zal de gedachtegang geweest zijn bij EA, maar het is mijn inziens niet een bijzonder slimme. Toch is het niet verrassend, de grote uitgever uit Amerika vraagt wel vaker dingen van zijn ontwikkelaars die niet helemaal logisch zijn. Het grote probleem van de fouten van EA is dat de ontwikkelaars ervoor moeten bloeden, zo ook Bioware, dat de bezem flink door zijn personeelsbestand gehaald zag worden.

Laat het heel duidelijk zijn dat EA verantwoordelijk gehouden mag worden voor het eindproduct van Dragon Age: The Veilguard. In het bijzonder mogen we de directie van EA aankijken en de bestuursleden verantwoordelijk houden voor het verwoesten van Dragon Age en het uithollen van een van de beste studio’s als het aankomt op het maken van RPG’s. Verantwoordelijkheid afleggen zit echter niet in het takenpakket van de hoge heren in het bedrijf.

Daarmee komen we bij mijn grootste punt van ergernis, want dat heeft te maken met verantwoordelijkheid afleggen en de consequenties die erbij horen. Consistent worden er foute beslissingen gemaakt en brengen uitgevers flops uit die het bedrijf bijna ten gronde richten, maar de directie mag doorgaans altijd blijven zitten. De schuld wordt namelijk heel makkelijk afgeschoven op de ontwikkelaars die geen goed product hebben afgeleverd.

Dat ze de kans niet eens kregen om iets goeds te maken door de beslissingen van de directie wordt volledig buiten beschouwing gelaten. Het voelt allemaal nogal oneerlijk en zeker tegenover een studio die voorheen heeft bewezen echt goede games te kunnen maken. Zelfs Mass Effect: Andromeda was niet eens zo slecht, het nadeel daarvan was weer dat het de volgende Mass Effect was na de briljante trilogie.

Anthem was inderdaad een volledige misser, maar Dragon Age: The Veilguard is toch vooral EA aan te rekenen. Als je een studio als Bioware de hele tijd van het kastje naar de muur stuurt en vervolgens te weinig tijd geeft om alles recht te trekken, dan heb je het volledig aan jezelf te danken. Het wordt tijd dat uitgevers eens in gaan zien dat singleplayer games wel degelijk succes kunnen hebben.

Kijk naar recente voorbeelden zoals Clair Obscur: Expedition 33, Baldur’s Gate 3, de laatste twee Zelda-games en Kingdom Come Deliverance 2. Er is een duidelijke markt voor dit soort games. Ik zou zelfs durven zeggen dat het een grotere markt is dan de markt voor live-service multiplayer titels, maar uitgevers weigeren dat in te zien. Ik hoop nu vooral dat EA geduld heeft met Bioware terwijl de studio werkt aan de volgende Mass Effect.

Dat is namelijk het enige lichtpuntje van de verslaggeving omtrent het drama bij Bioware, de laatste paar uur van Dragon Age: The Veilguard was gemaakt door het Mass Effect team van de studio. Laat die laatste paar uur nou ook het allerbeste van de hele game zijn en het enige deel zijn wat aanvoelt als een echte Bioware game. De studio kan het dus nog steeds, maar EA moet ze wel de tijd geven.

Sterker nog, EA is het de studio verschuldigd na de stunt die het uitgehaald heeft met Dragon Age: The Veilguard. Helaas werkt de game-industrie niet zo. Het is een harde industrie die niet nadenkt over tweede of zelfs derde kansen. Het enige wat we kunnen doen is hopen dat uitgevers eindelijk zien dat er nog wel een markt is voor singleplayer games. In ieder geval blijven we altijd nog ontwikkelaars als CD Projekt Red, Larian Studios en Sandfall Interactive houden om ons te blijven voorzien van goede singleplayer games. Mijn hoop is alleen dat Bioware hier ook onder komt te vallen.