Is het einde van bioscopen nabij?

Het coronavirus heeft het leven zoals we kennen voor eeuwig veranderd. Het klinkt heftig, maar ook een pijnlijke waarheid. Niezen in het openbaar is not done en verschillende bedrijfstakken gaan over de kop. Het doet filmliefhebbers terecht afvragen: is het einde van bioscopen nabij?

Restaurants en zelfstandige ondernemingen hebben het enorm zwaar, maar geen tak lijkt de gevolgen van het coronavirus zo heftig te voelen als de bioscopen. Waar restaurants nog via afhalen en bezorging de rekeningen kunnen betalen, is het moeilijk om een bioscoop aan de deur te bezorgen. Daarbij komt nog een ander groot probleem: filmdistributeurs.

Filmdistributeurs zagen door het coronavirus al snel de bui hangen. Sinds de eerste geluiden rondom een lockdown, in maart 2020, werden films bij bosjes uitgesteld. De grootste films van het jaar No Time to Die, Fast 9 en nog tal van andere films werden keer op keer uitgesteld.

Inmiddels staat de teller voor de laatste James Bond film van Daniel Craig al op drie uitstelrondes en wordt een vierde niet uitgesloten. De MGM-productie was de eerste film die de bui zag hangen en moet het goudhaantje worden die niet alleen de naam zuivert na de teleurstellende Spectre maar ook een enorme smak geld in het laatje brengt. Dit valt onder andere te zien aan de gekozen releasedata.

Iedere film ontwikkelt intern een plan voor wanneer het de optimale tijd is om een film uit te brengen. Op deze manier kan er optimaal verdiend worden als de film uitkomt. In het geval van No Time to Die zijn dat april en november, al staat de film nu op de planning voor 8 oktober 2021. Helaas is dat nou juist het probleem: de film kan, net als vele anderen, niet uitkomen zolang de pandemie heerst.

Filmmakers zitten dan ook in een enorm lastig parket. Iedere keer worden plannen gesmeed om alle ogen op de release van de film te richten, maar door de onvoorspelbaarheid van de pandemie moeten de plannen steeds schuiven. Het zorgt ervoor dat er maar geld gespendeerd wordt om de filmrelease in de schijnwerper te zetten zonder dat het zeker is dat de film daadwerkelijk uitkomt.

Als dat te lang doorgaat is het nog maar de vraag of de release van de film überhaupt nog voor groene cijfers kan zorgen. Het klinkt als een groot probleem voor de filmmakers, maar ook bioscopen kunnen hier problemen aan ondervinden en PR-bureaus die de promotie op zich nemen. Hoe langer de films stof happen en er steeds meer productiekosten komen, hoe meer er nagedacht zal worden over alternatieve manieren om toch nog aan de film te verdienen.

Voor bioscopen is dit het horrorscenario gezien de kans hierdoor enorm toeneemt dat bioscopen overgeslagen worden. Dan lopen bioscopen in ieder geval alle mogelijk omzet mis die een grote blockbuster release met zich meebrengt. Dergelijke stappen worden immers al door sommige distributeurs genomen.

Zo heeft Warner Bros besloten dat al haar films in 2021 vanaf de releasedatum niet alleen in bioscopen verschijnen, maar ook op streaming platform HBO Max. Verder kiest Disney hier en daar films uit om naar haar eigen platform, Disney+, te brengen. Dan wel niet voor een extra toeslag van ongeveer 20 euro.

Voor nu ziet het er nog uit dat de meeste distributeurs de grootste films die geld in het laatje brengen bewaren voor het moment dat bioscopen wel weer openen. De vraag is alleen hoe lang dat nog mogelijk is. Het wereldwijde vaccinatie proces komt met moeite van de grond en het is maar de vraag of er genoeg immuniteit is voordat bioscopen het hoofd niet meer boven water kunnen houden.

Het antwoord op die vraag is dan ook niet universeel. Laatst werd nog duidelijk dat Belgische bioscopen maandelijks zo’n 25 miljoen euro verlies draaien, terwijl Amerikaanse keten AMC juist een opleving had. Voor de Amerikaanse keten lijkt het erop dat de corona tijd tegen de verwachtingen in overleefd wordt.

In Nederland is er vooral nog veel onduidelijkheid. Het vaccinatie proces gaat enorm langzaam, waardoor het maar de vraag is op welk termijn Nederlanders weer kunnen genieten van bioscopen. Als dat moment eenmaal aanbreekt zal het waarschijnlijk ook eerst in de anderhalve meter ervaring zijn.

Al met al komt er langzaam licht aan het einde van een hele donkere tunnel voor bioscopen. Toch is het voor nu nog maar de vraag of iedere keten in dat zonlicht mag baten of dat het einde van de tunnel niet gehaald wordt. Uiteindelijk blijven het nog een paar spannende maanden voor de grote én vooral ook kleine bioscopen in Nederland.

Tot het zover is, hebben kijkers het vooral te doen met de streamingdiensten en services van bioscoopketens voor films in huis. Zo heb je natuurlijk Netflix, Amazon Prime Video en Disney+, maar heeft Pathé natuurlijk ook nog Pathé Thuis. Op die manier kun je bioscopen ook tijdens deze moeilijke tijden nog steunen.