Point of Interest: Tweede Wereldoorlog op het IJsselmeer

Een van de grootste oorlogsfilms die de afgelopen jaren is verschenen is Dunkirk. Daarvoor is natuurlijk gefilmd in de gelijknamige Franse stad, maar er was ook een rol weggelegd voor Urk.

De Tweede Wereldoorlog is voor velen hét conflict waar we aan denken als we het hebben over een oorlog. Een enorm gedeelte van de wereld was er immers bij betrokken, maar het heeft ook tot de verbeelding gesproken van veel filmmakers.

Dankzij Saving Private Ryan weten we hoe chaotisch en bloederig de landing was tijdens D-Day. En Band of Brothers liet ons zien hoe hecht de band was tussen de soldaten die vochten voor onze vrijheid. Het zijn vaak de heroïsche verhalen van de Geallieerden die getoond worden op het witte doek en het televisiescherm.

Christopher Nolan besloot in 2017 alleen ook een wat minder succesvol verhaal van de Geallieerden te vertellen, die bij lange na niet zo bekend is als D-Day. Tussen 26 mei en 4 juni 1940, moesten namelijk meer dan 300.000 soldaten geëvacueerd worden vanuit het Franse Duinkerken, nadat de missie van de British Expeditionary Force om Frankrijk te verdedigen compleet mislukte.

Dunkirk, de film over Operation Dynamo om alle troepen te evacueren, laat goed zien hoe penibel de situatie was voor de Geallieerde soldaten. Maar ook wat voor operatie er op touw werd gezet om zoveel mogelijk jongens weer veilig thuis te krijgen, waaronder het inzetten van vissersboten van gewone burgers.

De film speelt zich grotendeels af op het strand van Duinkerken, op zee en in de lucht boven België. Maar voor het filmen van het epos is Nolan naar meer dan alleen de Franse stad zelf gegaan. De Noordzee was namelijk niet heel geschikt om de scènes te filmen met de vissersboten en de oorlogsschepen.

In plaats daarvan is Nolan uitgeweken naar een bekend stukje water voor ons, namelijk het IJsselmeer. Bij Urk zijn meerdere scènes op het water opgenomen, wat een uitstekende plek was voor de productie. Ten minste, op één ding na.

Het vissersdorpje is zoals bekend namelijk zeer religieus. De inwoners vonden het prima dat Nolan de scènes voor Dunkirk op Urk zou schieten, maar wel onder één voorwaarde: er mocht niet gewerkt worden op zondag. Normaal is de productie van een film, laat staan een Hollywood-productie als Dunkirk, gebonden aan een zeer strak schema, maar de regisseur heeft zich gehouden aan de voorwaarden van Urk.

Met een rol in de grote film was het voor de bewoners van Urk natuurlijk zeer interessant om de film te bekijken in de bioscoop. Daar kwam alleen nog wel een probleem bij kijken, want het dorpje heeft namelijk zelf geen bioscoop. De inwoners moesten dus uitwijken naar de omliggende dorpen en steden om hun eigen Urk op het witte doek te kunnen zien.