De Xcom franchise door de jaren heen - Alien kont schoppen

Toen MicroProse midden jaren negentig X-Com Enemy Unknown uitbracht had ze vast hoge verwachtingen van de game. Maar dat het uit zou groeien tot een heel eigen speelgenre, dat had ze vast niet verwacht. Nu, meer dan 15 jaar later, komt XCom 2 met al zijn additionele content naar de Nintendo Switch. Tijd dus voor een overzicht van het continue gevecht vanuit de geheime X-Com bunkers tegen de alien-invasies.

Voordat X-Com het licht zag, waren turn-based tactische games al populair. Al in de jaren tachtig legde Julian Gollop de basis voor wat later X-Com zou gaan worden. Zijn eerste game was Rebelstar, een game die hij eerst ontwikkeld had als spel voor twee personen, maar die hij om moest bouwen tot een singleplayer game voordat deze uitgegeven zou worden.

Deze game bevatte al een aantal elementen die we nog steeds in de X-Com serie terug zien. Zo hadden eenheden actiepunten, moraal, uithoudingsvermogen en draagvermogen. Rebelstar kende diverse vervolgen en spin-offs naar een meer fantasy setting onder de naam Chaos. In 1988 werd Rebelstar opgevolgd door Laser Squad, een game waarbij al steeds meer de contouren van X-Com duidelijk werden. Laser Squad was erg succesvol en werd uitgebracht op een groot aantal platformen waaronder de ZX Spectrum, Commodore 64, en MSX. Laser Squad is de directe voorloper van wat later X-Com: Enemy Unknown zou worden.

X-Com: Enemy Unknown, ook wel bekend onder de naam X-COM: UFO Defense werd in 1994 uitgebracht op de Commodore Amiga, Dos, Windows en werd later nog geport naar de Playstation. Enemy unknown zette een enorme stap voorwaarts door de introductie van de de Battlescape en de Geoscape. Deze twee componenten zien we tot de dag van vandaag terug in de diverse X-Com en XCom delen.

In de Battlescape voer je tactische turn-based gevechten tussen jouw squad en onbekende aliens, waarbij je elke beurt een aantal acties kan uitvoeren en vooral goed moet anticiperen op de acties die je tegenstander zou kunnen gaan nemen. De Geoscape is meer strategisch gericht, waarbij je aan base-building zal moeten doen en strategische keuzes moet maken om jouw squad verder te ontwikkelen en bijna RISK-achtig de wereld moet verdedigen tegen binnenkomende UFO's.

De verhaallijn start in 1998. Er worden UFO meldingen gedaan en mensen worden ontvoerd. De naties van de wereld vermoeden dat er aliens in het spel zijn en willen zich hier tegen wapenen. Samen richten zij X-Com op: een afdeling die als taak heeft de wereld te beveiligen tegen de aliens. In de Geoscape moet je zorg dragen dat je aliens vroeg genoeg kan traceren en voldoende wapens en ander materiaal ontwikkelt, om de wapenwedloop met de steeds sterker worden de aliens bij te houden. Het verdedigen van de diverse landen is belangrijk, aangezien zij je operatie moeten funden. Uiteindelijk is je doel de thuisplaneet van de aliens aan te vallen, om zo te zorgen dat ze zich in de toekomst koest zullen houden.

X-Com: Enemy Unknown is het eerste echte X-Com deel, en wordt alom gezien als baanbrekend. De game komt dan ook in vele lijstjes voor als game die je gespeeld MOET hebben. Enemy Unknown leverde een aantal directe gevolgen op, waaronder UFO: Alien Invasion, UFO: Extraterrestrials en Xenonauts. De X-Com games zijn nog steeds te vinden op Steam en GOG.

In 2012 vond FireAxis Games het tijd voor een volledige reboot van de serie. het minnetje tussen de X en Com verdween en de grafische stijl werd flink opgeschroefd. Wat bleef waren de basis-gameplay principes: nog steeds diende je tactische missies af te wisselen met strategische keuzes op wereldniveau. De reboot werd erg goed ontvangen en wist zelfs de enorme status van het origineel te benaderen. De game kreeg een interessante uitbreiding in de vorm van Enemy Within. Hierin werd een van de belangrijkste minpunten uit de game aangepakt. Het Campen werd namelijk nogal aangemoedigd. Heel voorzichtig voorwaarts lopen met optimale verdediging was een beter strategie dan roekeloos de aanval zoeken.

In Enemy Within werd een nieuwe grondstof geïntroduceerd, genaamd Meld. Aangezien dat overal op het speelveld kon liggen, ontstond de noodzaak zo snel mogelijk deze plaatsen te vinden om de zeldzame grondstof te bemachtingen. Deze kleine aanpassing had een enorme impact op de gameplay en maakte de game veel actievoller.

XCom 2 bracht nog meer verandering. Niet langer was het doel de aarde te beschermen tegen een buitenlandse invasie, in dit deel was de invasie al gelukt en overheersten de aliens, samen met de mensheid die op het oog samenwerkt met de aliens. de speelstijl werd hiermee meer guerilla-achtig. Het strategische basis-bouwen is verplaatst naar een mobiele basis aan boord van de Avenger, een veroverd alien ruimteschip.

Hoewel de gameplay in de basis nog steeds dezelfde is, is het uitgangspunt waarbij je met veel meer beperkte middelen een overmachtige vijand moet proberen te bestrijden radicaal anders. Ook is XCom 2 veel verhalender dan de eerdere delen uit de serie. XCom 2 is het eerste deel dat een 'Art of...' boek gekregen heeft, met daarin veel ontwerpbeslissingen, concept art en achtergronden van de game. Voor fans van de serie is dat een grote aanrader!

Een dergelijk populaire en succesvolle serie is natuurlijk inspiratie voor anderen om een dergelijke game te ontwikkelen. Door de jaren heen zijn er dan ook diverse games ontwikkeld die al dan niet overeenkomsten hebben met de Xcom gameplay. Een van de duidelijkste voorbeelden hiervan is Xenonauts. Deze indie-PC game lijkt veel op de originele X-com games, met een aantal aangename verbeteringen. Zo kan je een deel van je actiepunten 'opsparen' voor een volgende beurt, en is de actie in de lucht met je vliegtuig een stuk verbeterd.

Een meer recente game in de XCom stijl is Mario + Rabbids: Kingdom Battle. Ook in deze stijl vecht je turn-based met jouw Rabbids tegen vijandige Rabbids. Deze game probeert aan de ene kant humoristisch te zijn, maar is ook zeker uitdagend op het tactische vlak.

Een derde voorbeeld van een succesvolle XCom spin-iff is Gears Tactics. Hoe bedoel je? Gears is toch volle actie en schieten? Niet in Tactics. Gears Tactics is een fraai vormgegeven versie van XCom, maar dan zonder het base-builden. Heb je de ene missie succesvol afgerond, dan start je meteen met de volgende. Toch is ook deze versie zeker niet te onderschatten wat moeilijkheid betreft!

Na vele delen op thuiscomputers, PC, Xbox en PlayStation, is het nu tijd voor het meest recente deel XCom 2 met al zijn DLC om naar de Switch geport te worden. Deze game wordt door 2K tegelijk met de Bioshock Collection en de Borderlands Legendary Collection in mei gereleased worden. XCom 2 zal het complete pakket zijn: niet alleen de basis-game is aanwezig, maar ook de War of the Chosen en vier DLC pakketten zitten in deze collectie.

Je kan XCom The Collection hier digitaal kopen in de Nintendo eShop voor € 49,99.

Juist door het tempo en de besturing lijken de games bijzonder geschikt te zijn voor de hybride console van Nintendo. We zijn dan ook erg benieuwd hoe de game er uit gaat zien en zal spelen op de Switch.