Bordspel van de week: Nova Luna

Iedereen die ons kent weet dat wij een groot fan zijn van Patchwork. Het is natuurlijk geen toeval dat dat ons eerste artikel was voor de bordspel van de week serie. Maar een terugkerend probleem met bordspellen blijft toch spelersaantallen. Patchwork kan uitsluitend met twee spelers gespeeld worden. Soms heb je gewoon meer dan een persoon over de vloer. Wat een fiasco.

Gelukkig is onze held Uwe Rosenberg er voor ons. Speciaal voor ons, de arme zielen met meer dan één vriend, bedacht hij Nova Luna. Daar gaan wij het deze week over hebben.

Ben jij een fan van Patchwork, maar heb je te veel mensen op bezoek? Kan jij je ook wel vermaken met tegels leggen, zoals in Carcasonne? Aanbid jij de maan? Plan je graag vooruit, maar ben je ook bereid op het laatste moment van plan te veranderen? Dan is Nova Luna misschien iets voor jou.

Nova Luna brengt ons favoriete aspect van Patchwork terug: het tijdwiel. Maar dan voor meer spelers. Dat wil niet zeggen dat het precies hetzelfde spel is, enkel dat de essentie erin is gebleven. De regels zijn net een tikkeltje simpeler gemaakt, zodat die ene vriend die niet zo weg is van spellen jullie nog wel bij kan benen. Maar een goed geplaatste tegel kan nog altijd het verschil maken!

Het doel van Nova Luna is abstract. Het heeft iets met de maan te maken, maar veel meer dan dat staat niet echt uitgelegd in het regelboekje. Apart, maar het maakt ook niet heel veel uit. Laten we daarom focussen op het spel zelf.

Elke beurt neemt een speler een tegel van het centrale bord, en legt die in zijn persoonlijke tableau. Je mag helemaal zelf weten waar je wat neerlegt. Maar de tegels willen wel naast bepaalde anderen liggen om punten waard te zijn. De eerste persoon die een bepaald aantal punten behaalt, afhankelijk van de hoeveelheid spelers en hoe lang je het spel wil maken, wint. Niet zo visueel als de voorganger, maar dusdanig simpel dat iedereen het na de uitleg zal snappen. En zo niet, dan begrijpen ze het wel na een rondje.

Het tijdwiel is nog steeds de grote ster van het spel. Snap je, ster, omdat het over een maan gaat? Wat zeg je? De maan is geen ster? Jij bent vast leuk op feestjes...

Maar om terug op het onderwerp te komen, het centrale bord laat zien welke tegel je mag pakken. Vanaf de maan mag je een van de drie tegels in zicht voor jezelf claimen als het jouw beurt is. Je plaatst dan de maan op de plek van die tegel, plaatst je nieuwe aanwinst in je tableau, legt eventueel schijven op tegels om aan te geven dat je punten hebt gescoord en geeft dan de beurt door.

De opties voor de volgende beurt zijn daarom een direct gevolg van deze keuze. Wil jij niet dat je buurvrouw de blauw tegel pakt, dan moet je erover heen stappen, of net buiten bereik blijven. Je kan het zelfs voor haar neus oprapen en kijken hoe ze zich daarbij voelt. Er zullen degens naar elkaar gestaard worden, vieze woorden over de tafel geslingerd worden en triomfantelijk gelach zal van de muren kaatsen als iemand precies doet wat jij niet wil dat hij doet. En dat is precies wat dit spel leuk maakt.

Dat is niet de enige rol van het tijdwiel. Een tegel heeft namelijk ook een prijs in tijd. Deze prijs betaal je door jouw schijf op het wiel zoveel vakjes vooruit te zetten. Vervolgens is de persoon die achteraan staat aan de beurt. Dit was de echte hoofdrolspeler in Patchwork, waar een deel van de strategie een dans met tijd is. Betere stukken kosten meer tijd, met als gevolg dat het langer duurt voor je weer aan de beurt bent. Misschien is het verstandiger om iets kleins aan te schaffen, zodat je meteen nog een keer iets mag doen.

Deze dans verandert met meer spelers. Eén persoon kan je perfect voorspellen. Maar drie is aanzienlijk lastiger. Het is niet meer mogelijk alles tot in de kleinste details te plannen, omdat alles anders kan zijn tegen de tijd dat je weer aan de beurt bent. Nova Luna moedigt daarom meer aan om te experimenteren, en snelle, slimme keuzes kunnen al het verschil maken. Dit is een aanzienlijke verandering in de dynamiek.

en Nova Luna leunt op deze nieuwe dynamiek. Er is namelijk een groot verschil die deze speelstijl nog meer aanmoedigt. Het is niet meer zo dat alle speelstukken ten alle tijde open op tafel liggen. In plaats daarvan zijn er vakken op het tijdwiel die gevuld worden. Maar er zijn veel meer tegels die gesloten op een stapel liggen, een grote verrassing voor alle betrokkenen.

Als er drie of minder tegels in het tijdwiel liggen mag een speler alles bijvullen. Maar dat hoeft niet, tenzij er geen tegels meer zijn om te kiezen. Dit is belangrijk, want het kan zijn dat er meer dan drie vakjes liggen tussen de maan en de tegel die jij wil pakken. Op dat punt moet je iets overwegen. Neem je een risico en vul je het wiel aan, in de hoop dat je een betere optie krijgt? Of is wat er voor je op tafel ligt goed genoeg, en pak je die gewoon?

Er is nog een belangrijk verschil tussen Nova Luna en Patchwork. In het originele spel voor twee spelers eindigt het spel als beide spelers over de eindstreep zijn gestapt. Tijd is een soort geld waar je maar zoveel van hebt, en nooit meer van kan krijgen. Als het op is, is het op. Ook zijn er knopen die je als munten spendeert om lappen aan te schaffen, terwijl die knopen ook punten waard zijn.

In Nova Luna is dat niet meer het geval. Het eindpunt is als iemand zijn laatste punt scoort. Het spel is ineens een race, in plaats van iets waar je juist zoveel mogelijk je tijd wil nemen. Ook is de enige prijs van een tegel de kosten in tijd. Er zijn geen knopen meer, of iets vergelijkbaars maar meer in thema met de maan. Maanstenen? Hoe dan ook, ze zitten niet in het spel. Dit neemt het grootste minpunt van Patchwork weg. Het is namelijk niet meer mogelijk om met negatieve punten te eindigen.

Daar komt bovenop dat je niet vast kan komen te zitten. In Patchwork zit je vast aan de vorm van je deken. Als iets er niet op past mag je het niet aanschaffen. In Nova Luna is er geen vaste vorm waar je je aan moet houden. Je kan daarom altijd alles aanschaffen, waardoor je keuze altijd bestaat uit drie verschillende tegels.

Dit klinkt allemaal erg positief, en we wijzen jullie er nog even op dat dit niet een review is. Dit is een artikel dat je vertelt waarom je dit spel uit zou willen uitproberen. Als we moesten zeggen welke van deze twee spellen we leuker vinden moeten we in alle eerlijkheid, en van de bodem van onze harten zeggen dat dat Patchwork is.

Maar er is een belangrijke reden om Nova Luna uit de kast te pakken in plaats van onze persoonlijke favoriet. En dat is het spelersaantal. Ben je met zijn tweeën, pak dan Patchwork. Maar ben je met drie of vier, dan is Nova Luna een erg sterk alternatief. Zeker als plan B twee bezoekers naar huis sturen is. Tenzij je schoon genoeg hebt van twee van je vrienden, in welk geval Patchwork een uitstekend excuus is!

De versimpelingen, versoepelingen en andere veranderingen zijn allemaal in de naam van het grotere spelersaantal. Het is minder erg dat niet alle speelstukken direct zichtbaar zijn, omdat er toch al meer mensen zijn die roet in jouw goed uitgedachte maaltijd kan gooien. Het is goed dat er geen minpunten zijn, zodat er aan het einde niet een grote verliezer is met een zure nasmaak in de mond. Wij raden daarom ook af om Nova Luna met zijn tweeën te spelen. Het mist dan net dat beetje extra pit en diepgang. Maar met zijn drieën of vieren is het een uitstekend spelletje.

Dit was een kijke naar Nova Luna. Heb je vragen, opmerkingen of voorstellen voor een volgende editie van bordspel van de week? Laat het dan vooral weten in de comments!