The Railway Man (film) Review

Dat de Tweede Wereldoorlog garant stond voor veel persoonlijk drama, is voor niemand iets nieuws. Toch kiezen filmmakers er over het algemeen voor om alleen de grotere veldslagen te verfilmen. Regisseur Jonathan Teplitzky dacht hier echter anders over en besloot om het verhaal van de Britse soldaat Eric Lomax in beeld te brengen. Kan dit persoonlijke drama in The Railway Man zich meten met films als Saving Private Ryan, Schindler's List of Der Untergang?

De film vertelt dus het waargebeurde verhaal van de Britse soldaat Eric Lomax. Tijdens de Tweede Wereldoorlog worden hij en zijn landgenoten aangevallen door de Japanners in Singapore. Daar staat namelijk de grootste militaire basis van Engeland in Zuidoost-Azië. De Japanners verslaan de Britten en Engeland geeft zich over, waarna Lomax en zijn kompanen gevangen worden genomen. Ze moeten werken aan de beruchte Death Railway, een spoorlijn die moest lopen van het zuiden van Thailand naar het noorden van Myanmar. Een lengte van liefst 415 kilometer, en dat terwijl de Engelse bouwers zwaar mishandeld en uitgehongerd werden door de Aziaten.

Een heftig verhaal, dat ook de opmaat voor een heftige film blijkt. Hierin volgen we dus Lomax (gespeeld door Colin Firth). Het is inmiddels 1982 en hij leidt een rustig en bescheiden leventje op het Engelse platteland. Zijn obsessie voor treinen is enorm en elke dag reist hij door het hele land, op zoek naar nieuwe routes en treinmodellen. Maar dan slaat tijdens één van deze ritjes de liefdesvonk over. Hij raakt aan de praat met Patti (Nicole Kidman) en komt er tot zijn schrik achter dat hij verliefd is. De liefde is gelukkig wederzijds en Patti trekt bij Eric in.

Hun geluk is echter van korte duur. Eric blijkt de periode in het Japanse strafkamp nog niet te hebben verwerkt en krijgt regelmatig traumatische aanvallen. Het is voor hem bovendien te pijnlijk om erover te praten, zelfs met Patti. Ze zoekt daarom haar heil bij andere oorlogsveteranen en komt uit bij ene Finlay (Stellen Skarsgård). Er zijn echter dingen gebeurd die zó gruwelijk en zó vernederend waren voor Lomax, dat zelfs Finlay daar geen weet van heeft.

De film blijft zich niet alleen maar in het heden afspelen. Via flashbacks zien we namelijk de jonge Lomax (gespeeld door Jeremy Irvine) en zijn kameraden werken aan de spoorweg. De sfeer die hier hangt is erg beklemmend en goed weergegeven. Al had het geschreeuw van de Japanse commandanten om niks af wel wat minder gemogen. Want dat de Aziaten meedogenloze en wrede leiders zijn, wordt al snel overgebracht. Gelukkig blijft dit slechts bij een kleine irritatie.

Het wordt pas echt interessant als Lomax en drie anderen betrapt worden op het gebruik van een radio. Dit is ten tijde van oorlog natuurlijk ten strengste verboden als krijgsgevangene. Al vrij snel moet Lomax bekennen hiervoor verantwoordelijk te zijn, waarna een zware martelgang volgt. Onder leiding van de jonge, maar wrede kolonel Nagase wordt de Brit geslagen met stokken, in een kooi gestopt en vernederd. Hij blijkt echter een doorbijter te zijn en weet zich knap staande te houden. Dit geldt ook voor de acteerprestatie van Irvine, die de jonge Lomax prima neerzet. Met zijn ronde brilletje komt hij ietwat stuntelig over, maar als het er echt op aankomt blijkt het een jongen van goud met bovendien een pijngrens om u tegen te zeggen.

Toch bewaart regisseur Jonathan Teplitzky het beste voor het laatst. Finlay komt erachter dat Nagase nog blijkt te leven, waarna Lomax hem gaat opzoeken. Inderdaad, met de trein. De confrontatie tussen de twee is even aangrijpend als confronterend. Nagase blijkt namelijk van het strafkamp een museum gemaakt te hebben, waardoor Lomax weer oog in oog komt te staan met de plek waar hij zoveel trauma's aan heeft overgehouden. Het is dan ook eigenlijk jammer dat het iets te lang heeft geduurd voordat de film bij dit moment aankomt. Het gesprek tussen de twee is namelijk zeer boeiend.

Ook is die ene geberutenis waar Lomax het maar met niemand over wil hebben mooi door de film verwerkt. Het beeld van de kamer waarin deze gebeurtenis zich vermoedelijk afspeelde schiet namelijk steeds door zijn hoofd. Hierdoor krijg je steeds meer het gevoel dat daar écht iets verschrikkelijks moet zijn gebeurd. En dat blijkt ook zo. Wanneer Lomax Nagase heeft gevonden en weer naar diezelfde kamer loopt, wordt eindelijk onthuld wat zich daar afspeelde. Dit wordt heel intens in beeld gebracht, waardoor je bijna het gevoel heb dat je zelf aan de martelgang wordt onderworpen. Erg knap gedaan, en wederom: zeer goed geacteerd door Jeremy Irvine.

Ondanks het feit dat er amper schietpartijen in The Railway Man voorkomen, is de film een aanrijpend oorlogsdrama. Het waargebeurde verhaal is namelijk even dramatisch als intens en de cast weet dit overtuigend neer te zetten. Met name Jeremy Irvine levert als de jonge Eric Lomax een prima acteerprestatie. De film is ook redelijk goed opgebouwd, met een prachtig einde. Toch had de vaart in sommige scènes wel wat sneller gekund en voelt de rol van Nicole Kidman wat overbodig aan (zeker voor haar staat van dienst), aangezien het eigenlijk om Lomax en zijn confrontatie met kolonel Nagase gaat. Maar mocht je houden van aangrijpende oorlogsfilms waarin persoonlijke drama's en intense martelingen centraal staan, dan is The Railway Man zeker een aanrader.