‘TikTok toont kijkers vaak nepnieuws over Oekraïne’

Wanneer je een nieuw TikTok-account aanmaakt krijg je binnen enkele minuten al nepnieuws over Oekraïne te zien. Dit blijkt uit een onderzoek van desinformatie-bestrijder NewsGuard.

NewsGuard onderzoekt de betrouwbaarheid van nieuwssites. Ook TikTok is nu door het bedrijf onderzocht, specifiek om uit te zoeken hoe de app omgaat met nepnieuws en desinformatie rond de oorlog in Oekraïne.

Het bedrijf ging als volgt te werk: zes NewsGuard-analisten maakten nieuwe accounts aan op TikTok. Vervolgens scrolden ze drie kwartier langs de For You-pagina. Deze pagina toont zowel video’s van accounts die je volgt als video’s waarvan TikTok gebaseerd op zijn algoritme denkt dat je ze leuk vindt. Iedere analist kreeg binnen veertig minuten onjuiste of misleidende video’s over de oorlog in Oekraïne te zien.

De desinformatie komt van zowel de pro-Russische als de pro-Oekraïense kant. Pro-Russische accounts proberen echte videobeelden uit Oekraïne in diskrediet te brengen. Ook beweren video’s van deze accounts dat Oekraïne geleid wordt door een neonazi-bewind.

Aan de andere kant tonen pro-Oekraïense accounts oude videobeelden van een bewapende president Zelenski die voor zijn land zou vechten. Deze beelden werden vorig jaar al opgenomen en hebben dus niet met de recente invasie van Oekraïne te maken.

NewsGuard bekritiseert het gebrek aan informatie over de geloofwaardigheid van video’s in de app. Ook kwamen de analisten video’s tegen die al lang geleden als Russische propaganda zijn bestempeld. Andere social media hebben deze video’s al verwijderd.

Niet alleen de For You-pagina bevat desinformatie. Ook wanneer je zoekt op termen als ‘Ukraine’, ‘Russia’, ‘war’ en ‘Kyiv’ krijg je video’s met onjuiste informatie.

De conclusies van het onderzoek zijn volgens een woordvoerder van TikTok beperkt, omdat de analisten niet het typische gebruik van de app zouden hebben nagebootst. ‘’We blijven reageren op de oorlog in Oekraïne met meer veiligheids- en beveiligingsmiddelen terwijl we werken aan het verwijderen van schadelijke desinformatie en het helpen beschermen van een veilige ervaring op TikTok,’’ aldus de woordvoeder tegen The Guardian.

Daarnaast werkt het bedrijf ook samen met onafhankelijke factcheck-organisaties ‘om TikTok een veilige en authentieke plek te laten blijven’. Overigens is het niet langer mogelijk voor Russische gebruikers van de app om video's die buiten hun eigen land zijn gemaakt te zien. Ook kunnen ze geen nieuwe video's maken of livestreamen. Ze hebben dus alleen toegang tot oude Russische TikToks.