Wat is crypto en wat moet je allemaal weten?

Je kan de krantenwebsites of social media niet meer openen of het gaat er wel over: crypto's, of cryptocurrencies zijn hot. Wat zijn crypto's nu eigenlijk en wat kan je er mee? Wij duiken in de wereld van de blockchain en zoeken het voor je uit.

Wie de nieuwspagina's opstart leest er regelmatig over: cryptomunten en alles wat daarmee te maken heeft zijn regelmatig onderwerp van gesprek. Voor wie nog niet zo bekend is met deze digitale munten lijkt het een nogal schimmige wereld waarin torenhoge winsten gemaakt worden, maar ook waar iemand er zomaar met je zuurverdiende digitale munten vandoor zou kunnen gaan en waar je je begeeft tussen de witwassers en criminelen. Er wordt veel over cryptocurrency gesproken en lang niet alles is waar. In dit artikel proberen we feit en fictie wat uit elkaar te halen.

Voordat we echt kennis gaan maken met crypomunten gaan we even terug in de tijd. Hoewel het lijkt alsof die digitale munten pas sinds kort bestaan is dat niet echt het geval. Digitale munten bestaan al langere tijd, maar hebben een flinke evolutie achter de rug. De digitale munten die we nu kennen hebben twee belangrijke historische bronnen.

Kijken we puur naar crypto's als geld, dan is de eerste vorm daarvan al in 1983 ontstaan, toen David Chaum met het het idee kwam om een digitale munt te maken die niet gecontroleerd werd door banken of overheden. De transacties zouden dan anoniem en versleuteld plaats kunnen vinden. Hij noemde dat systeem DigiCash. Bij dit systeem waren de banken nog wel betrokken. Gebruikers haalden geld van de bank en verstuurden dat via een stuk software. De ontvanger moest dat dan weer ontcijferen met een geheime sleutel.

Pas jaren later, in 1998 kwam er een serieuze nieuwe opvolger van dit systeem, waarbij de versleuteling meer decentraal, dus verspreid over meerdere computers, plaats vond. Die computers losten cryptografische puzzels op en legden daarmee transacties vast. Dit system lijkt al heel erg op wat we nu Blockchain noemen en wat de basis is voor alle nu bekende crypto valuta.

Dit systeem van decentrale berekeningen komt uit een heel ander werkveld, namelijk dat van de Distributed Computing. In de begintijd van de computer werd gebruik gemaakt van mainframes, heel krachtige computers die centraal heel veel 'domme' terminals aan kon sturen. computergebruikers hadden eigenlijk alleen een beeldscherm en toetsenbord, maar alle berekeningen werden in de centrale mainframe uitgevoerd.

Met de opkomst van de PC en het internet veranderde dat: de mainframe werd ingeruild voor een systeem dat ingewikkelde taken juist in heel veel kleine brokjes kon opdelen en die brokjes naar PC's stuurde, die vervolgens de taak in dat kleine brokje oplosten, om daarna het resultaat weer terug te sturen.

Bekende systemen hierbij waren GIMPS, SETI@HOME, Distributed Folding en Folding@Home. Die laatste komt PS3 gebruikers misschien nog bekend voor: de PS3 kende een screensaver die aan dit programma meedeed en daar heel succesvol in was: de processor van de PS3 bleek uitermate geschikt voor de benodigde berekeningen, ruim 10000x zo snel als de gemiddelde PC. De opkomst van de PC, het internet en de vooruitgang in Distributed Computing legden de basis voor wat nu CryptoCurrencies geworden zijn.

Het oplossen van die puzzels wordt nu Proof of Work genoemd en is waar al die videokaarten voor gebruikt worden: juist de processoren in moderne videokaarten zijn bijzonder geschikt voor het uitvoeren van de instructies die nodig zijn voor het oplossen van de puzzels.

De techniek onder cryptocurrency is best ingewikkeld en het gaat te ver om dat hier helemaal uit de doeken te doen. Belangrijk is om te weten dat blockchain precies is wat de naam al zegt: een serie blokken. Elk blok vertegenwoordigt transacties en eenmaal gevormd is deze onveranderbaar. Een blockchain is dus eigenlijk een lange keten waarin alle historische transacties op volgorde vastgelegd zijn, een soort boekhouding dus.

Iedere keer dat er een transactie bij moet komen wordt deze door het hele netwerk gestuurd en moeten alle deelnemers die transactie opnemen in een nieuw blok. Omdat er niet, zoals bij een bank, één centrale plek is waar alle transacties opgeslagen zijn, is afgesproken dat een transactie definitief is als meer dan de helft van alle deelnemers hem verwerkt hebben. Meeste stemmen gelden, dus. Als je een computer hebt staan die bitcoin aan het minen is, ben je dus eigenlijk nieuwe transacties aan het vastleggen en nieuwe blokken aan de lange keten van blocks het toevoegen!

Doordat iedereen de hele keten van blokken bezit en kan bekijken is dus precies te achterhalen wie hoeveel crypocurrencies in bezit heeft. Wel anoniem, maar niet verborgen.

Crypto's zijn sterk beveiligd. Dat is eigenlijk het hele basisidee van deze munten. Je slaat je munten op in je eigen wallet, die ook weer beveiligd is met wachtwoorden. De veiligheid van je wallet is vervolgens wel echt je eigen verantwoordelijkheid. Crypto's zijn anoniem en er is geen centraal toezicht is. Ben je de toegang tot je wallet kwijt, dan is er ook niemand die je weer toegang kan geven. Iedereen heeft wel eens de verhalen gehoord van een persoon die het wachtwoord kwijt is van een wallet met meerder Bitcoin, ter waarde van tienduizenden Euro's. Ontoegankelijk voor iedereen, dus voor eeuwig verloren.

Doordat crypto zo anoniem is, is het ook een plaats waar gelukzoekers en fraudeurs op jacht zijn: laat op Twitter weten dat je last hebt met het uitvogelen van hoe een bepaald systeem werkt en de aanbiedingen van 'helpdesk accounts' vliegen je DM box in. Trap daar nooit in, geen enkele 'helpdesk' zal je ooit om toegang tot je wallet vragen of andere privé gegevens.

Crypto is dus niet zonder gevaren, maar dat is een reguliere portemonnee met geld ook niet. Bij problemen heb je alleen geen bank of andere instantie om naar te wijzen.

Daar verschillen de meningen over. Op dit moment kan je nog niet zo heel veel met een BitCoin of Ethereum, ondanks dat ze een waarde van duizenden Euro's vertegenwoordigen. Je koopt er geen kopje koffie mee en ook geen auto of huis. Het wordt dan ook vaak als een ruilmiddel gezien: als jij iets voor mij doet, krijg je een Crypto ervoor terug. Om daar daadwerkelijk iets mee te kunnen, moet je die Crypto weer terug omzetten naar 'echt' geld.
De meeste investeerders in cryptomunten doen dat dan ook niet omdat ze heilig geloven in de achterliggende gedachten als 'los komen van de banken', maar puur voor de winst die ermee gemaakt kan worden.

Ja en nee. Cryptomunten als BitCoin en Ethereum worden verhandeld op beurzen alsof het aandelen zijn. Dat betekent ook dat de prijs van een BitCoin nogal schommelt. Daar is -net als op de beurs- geld mee te verdienen of te verliezen. Investeren in Bitcoins of Ethereum is dan ook niet zonder risico.

De gouden tijden van honderden of duizenden procenten winst zijn echt wel voorbij. De prijs fluctueert nog steeds behoorlijk. Kijken we bijvoorbeeld bij BTCDirect, dan zien we dat de prijs van de Bitcoin de laatste twaalf maanden geschommeld heeft tussen de 25.000 Euro en bijna 60.000 en nu rond de 38.000 Euro bedraagt.

Je mogelijke winst of verlies bedraagt dus momenteel eerder tientallen procenten. Dat is nog steeds erg veel, op een bankrekening krijg je 0% rente en bij aandelen is een gemiddeld rendement zo'n 4%. Het risico is daarentegen ook een stuk groter. Kan je dus rijk worden? Als je (heel) veel investeert kan je met veel geluk dat bedrag verdubbelen, maar met pech ook kwijtraken. Als je je niet heel erg goed verdiept in wat er zich in de wereld van cryptocurrency gebeurt is investeren hierin net als een gang naar het casino.

Grootste verschil: hierbij is er geen bank in het spel.

Nee, het is zeker niet te laat om in te stappen. Cryptocurreny is nog volop in ontwikkeling en moet zelfs nog echt volwassen worden. Je moet niet instappen om 'snel rijk' te worden en ook zeker niet met geld dat je eigenlijk niet kan missen. Crypto's zijn zeker niet zonder risico's. Wat dat betreft zijn crypto's net aandelen: 'Let op, je kunt je inleg verliezen.'

Toch zijn crypto's reuze interessant, vooral ook vanuit een technisch oogpunt. de ontwikkelingen gaan heel hard en er zijn ook milieuvriendelijkere methodes in ontwikkeling. Alle reden dus om de crypto-wereld scherp in de gaten te houden en nét even wat dieper te kijken dan de vaak schreeuwerige koppen op de nieuwspagina's.