Waarom verandert LEGO soms hoe een steentje eruit ziet?

Een bijzonder aspect van LEGO is dat het woord ‘incompatibel’ bijna niet bestaat bij dit speelgoed. Steentjes van 50 jaar geleden kun je gewoon gebruiken in combinatie met nieuwere steentjes. Maar soms zie je wel dat de look van een steentje ineens verandert. Waarom is dat?

De LEGO die je in het afgelopen jaar hebt gekocht ziet er waarschijnlijk praktisch hetzelfde uit als LEGO die je al jaren in huis hebt. Sterker nog, het is goed mogelijk dat je ouders of zelfs grootouders LEGO hebben, die er ook hetzelfde uitziet. De meeste LEGO-steentjes zijn door de jaren heen niet of nauwelijks veranderd en nooit zo ingrijpend dat ze niet meer bruikbaar zijn in combinatie met nieuwere elementen.

Die focus op compatibiliteit van oudere en nieuwe steentjes is een bewuste keuze van LEGO. Toch zul je ook steentjes tegenkomen die erg op elkaar lijken, maar toch zijn veranderd, soms op heel subtiele manieren. Maar ondanks dat de verschillen vaak klein zijn, zijn er een aantal redenen om de steentjes te veranderen.

Een belangrijke reden dat LEGO-steentjes soms worden aangepast, is de stevigheid van het element. Er zijn bijvoorbeeld steentjes waar een clip aan zit, die net als de handen van een minifiguurtje, bepaalde staafjes kan vastgrijpen. Maar hoe die clip er precies uitzag, is met de tijd veranderd.

Dat heeft er alles mee te maken dat de oudere versies relatief makkelijk konden breken. Zeker als je probeerde er een plaat LEGO tussen te doen, konden de clips de geest geven. Jarenlang was het ook een illegale bouwtechniek om een plaat in zo’n clip te doen, maar met de nieuwste versies is de clip sterk genoeg om deze techniek aan te kunnen.

Een andere reden dat een steentje soms wordt aangepast is om meer verbindingen mogelijk te maken. Het komt bijvoorbeeld voor dat steentjes nieuwe versies krijgen waarbij (een deel van) de noppen hol gemaakt wordt. Wanneer de noppen hol zijn, kun je er bepaalde elementen in steken, wat niet mogelijk was met eerdere versies van het steentje die gewoon solide noppen hadden.

Ook zie je wel eens gebeuren dat een steentje een mogelijkheid krijgt om te werken met nieuwere elementen. Na de introductie van LEGO Technic waren er bijvoorbeeld veel elementen die werden aangepast om te werken met de pinnen en staven van dat bouwsysteem.

Je ziet soms ook de onderkant van een steentje veranderen om meer bouwtechnieken mogelijk te maken. Er zijn bijvoorbeeld platen die vroeger onderop een puntje in het midden hadden, dat nu weg is. Daardoor kun je het vrijer plaatsen op de noppen van een ander steentje. 

Maar het veranderen van de onderkant van een steentje kan ook de andere kant op. Dan wordt er juist iets toegevoegd waardoor er minder mogelijkheden zijn voor hoe je het plaatst. Dat wordt vaak gedaan zodat het steentje beter blijft zitten. Hoe meer er aan de onderkant van een steentje zit, hoe meer grip het heeft op de noppen van het steentje waar het op zit.

Maar die extra grip gaat vaak ten koste van hoe vrij je het steentje kunt verbinden aan andere elementen. Het is ook niet de enige situatie waarin een steentje juist functionaliteit verliest. Zoals een vaste nop hol gemaakt kan worden, kan een holle nop opgevuld worden en zo mogelijkheden kwijtraken. Wanneer een steentje aangepast wordt om beter aan te sluiten op een specifiek ander steentje, gaan er soms ook verbindingen verloren.

Zelfs in gevallen waarbij er mogelijkheden verloren gingen, is er alleen één ding dat nooit gebeurt. Er is geen enkel LEGO-steentje waarvan een oudere versie helemaal niet past op nieuwere LEGO. De versie van het steentje die je hebt maakt soms uit voor wat je ermee kan, maar elke versie van het steentje kan op de één of andere manier vastgemaakt worden aan andere LEGO-steentjes.

In veel gevallen zijn de verschillen in de steentjes detailwerk. Maar wie zelf bouwwerken ontwerpt kan ermee te maken krijgen dat de ene versie van een steentje beter is dan de andere. Daarom hebben siets als Bricklink, waarop je losse steentjes kunt verkopen, vaak een manier om de verschillende designs van een steentje van elkaar te onderscheiden.

Je ziet dan een letter of een cijfer achter het elementnummer staan. Kijk in dat geval goed hoe het plaatje dat erbij staat eruit ziet. Het zou jammer zijn als je een steentje kocht met een bepaald doel, om er vervolgens achter te komen dat je een variant hebt, die niet geschikt is voor dat doel.