Vrouwen in games: niet met, maar als haar spelen

Gamen wordt voor vrouwen niet altijd even aantrekkelijk gemaakt. Vooral games als Bejeweled of Mario worden door veel dames gewaardeerd en veel gespeeld, maar nog steeds zijn er aanzienlijk meer mannen dan vrouwen die zichzelf gamer noemen. Dat is niet vreemd, want er bestaan bijna geen grote games waarin vrouwen de hoofdrol spelen, waardoor ze zich minder goed in een game kunnen verplaatsen en zich dus minder in diepere games storten.

Een van de grootste kritieken op de E3-presentaties was dat er erg op ‘safe’ gespeeld werd door het aankondigen van allemaal vervolgen in bestaande gameseries. Natuurlijk waren daar als nieuwe projecten Watch Dogs, Wonderbook en Beyond: Two Souls, maar dit lijken geen games te zijn die het begin van een nieuwe serie aankondigen. De toekomstige generatie consoles zit eraan te komen met Wii U die de spits afbijt. Het wordt tijd dat er een nieuwe gameserie verschijnt met een vrouw in de hoofdrol.

Op Wikipedia wordt de relatie tussen vrouwen en games als ‘complex’ omschreven. Zo is er regelmatig onderzoek gedaan naar hoe dat kan en dat blijkt vooral te liggen aan dat advertenties veelal zijn toegespitst op jonge mannen en dat vrouwen in games meestal hulpeloos zijn, slechts een bijrol spelen of vooral als seksuele wezens worden afgeschilderd. Denk hierbij aan het eerste vrouwelijke gamekarakter dat je waarschijnlijk te binnen schiet: Lara Croft. Ze heeft behamaat 70Z, draagt strakke, korte broekjes en kreunt bij elk stapje dat ze zet. Niet bepaald een personage waarmee girlgamers zich kunnen vereenzelvigen.

Niet welkom op gamesites
Er zijn daarnaast nog talloze redenen voor vrouwen om zich niet welkom te voelen in de gamescene. Ten eerste worden ze vaak niet serieus genomen op gamewebsites omdat mannen denken dat het een man is die doet alsof hij een vrouw is, maar ook wordt op gamesites het beeld van vrouwen geschetst dat precies zo in games gebeurt: ze staan aan de zijlijn, hebben enorme borsten en zijn er eigenlijk alleen om naar te kijken. Artikelen waarin vrouwen voorkomen, worden regelmatig gevuld met woorden als ‘lekker', 'grote bloemkolen' of 'die ziet er *** uit’. Woorden die in ieder geval nooit worden toegepast op mannelijke gamepersonages of mannelijke boothbabes (want die bestaan nagenoeg niet).

Toch is er ook een andere ontwikkeling gaande. Inmiddels begint er ook vanuit mannen het besef te komen dat er in de gameswereld weinig plaats lijkt te zijn voor vrouwen. Zo schreef Patrick Garratt, een journalist van gamesite VG247 enkele maanden geleden een vurig betoog over hoe zeer hij klaar is met het seksistische gedoe in de game-industrie. Hij gelooft bijvoorbeeld niet dat Ken Levine (een game-ontwerper van BioShock) er bijna niet bij na heeft gedacht dat Elizabeth in BioShock Infinite een mooie, jonge vrouw is met een enorme boezem.

Bovendien roept Garratt gamesites op om goed na te denken over het plaatsen van foto’s van vrouwen of artikelen over zeer vrouwonvriendelijke games en zo hun sites prettigere plaatsen voor vrouwen te maken en daarnaast jonge gamers geen slechte ideeën te geven. Het is goed dat gamejournalisten zich hiermee bezighouden, maar het zou nog beter zijn als de game-industrie hier zelf ook meer bij stil zou staan. Vrouwelijke gamers voelen zich niet aangesproken door gespierde kerels op gamehoesjes, maar ze willen zich echt wel in verhalende, grotere games verdiepen.

Frisse start
Tijd voor een nieuwe vrouwelijke hoofdrol en dan het liefst eentje die blijft en dus een hele gameserie krijgt. De frisse nieuwe start die Sony, Microsoft en Nintendo gaan maken met hun toekomstige gameconsoles kunnen zo'n gameserie goed gebruiken. De bestaande gameseries zijn goed van kwaliteit en leuk om te spelen, maar beginnen inmiddels wel ietwat uitgekauwd te worden. Inmiddels heeft Assassin's Creed een vrouwelijke hoofdrolspeelster in de vorm van Aveline en kan er in Mass Effect gekozen worden om de game met een dame te spelen. Toch zijn dit stuk voor stuk series die in eerste instantie om mannen draaien en waarin vooral mannelijke personages te vinden.

Er zijn visueel zoveel mogelijkheden met games, dat er best een heel nieuwe, vreemde wereld geschapen kan worden. Een wereld waarin misschien wel geslachtsloze wezens rondlopen, -kruipen en -vliegen en dus ook eentje waarin een vrouw het voor het zeggen heeft. Geen vrouw die te maken krijgt met aardse en zeer traumatische problemen als verkrachting en zwangerschap, of eentje die duidelijk gemaakt is om met haar uiterlijk gamers op te winden zoals de blonde cheerleader uit Lollipop Chainsaw.

Het wordt tijd dat er met een vrouwelijke hoofdrolspeler net zo’n diepe ervaring kan worden genoten als The Witcher 2, Metal Gear Solid of Uncharted, zodat je als gamer helemaal kunt verdrinken in het verhaal, maar tegelijkertijd een gevarieerde gameplay hebt. Nog belangrijker is dat je als gamer het gevoel moet hebben dat je haar speelt en niet met haar speelt. Daarvoor moet je een personage goed leren kennen en dat kan natuurlijk het beste in serievorm, waarin het leven van de hoofdrolspeelster langzamerhand tot iets groots uitgebouwd kan worden.

Niet een maar meerdere vrouwen
Ze hoeft er niet uit te zien als Fat Princess, maar ook niet als de gemiddelde dame uit een Dead or Alive-videogame. Het ene is bedreigend, het ander voelt als een parodie. Misschien zou de nieuwe vrouwelijke gameheld zelfs wel helemaal niet zo op een menselijke vrouw hoeven te lijken, maar zouden het ook wezens kunnen zijn zoals in de film Avatar.

Alleen een vrouwelijke hoofdrol is waarschijnlijk niet genoeg. Er zijn zelden games te vinden waarin vrouwen een gesprek met elkaar voeren, laat staan dat het gaat over iets wat niet gerelateerd is aan mannen. Eigenlijk is het vreemd dat er weinig games zijn die meerdere vrouwelijke personages bevatten die met elkaar converseren, want vrouwen praten vaak met elkaar over heel andere onderwerpen dan mannen en dat is juist interessant. Niet alleen voor vrouwelijke gamers omdat zij dit soort gesprekken zelf ook voeren, maar ook voor mannelijke spelers die zich afvragen wat vrouwen nu echt bezighoudt.

Welke studio zou het beste zo'n gameserie kunnen maken? Het liefst eentje waar vooral vrouwen werken, zodat we niet wederom te maken krijgen met wat mannen denken dat vrouwen willen zien, spelen en ervaren. Sony heeft ooit een beurs in het leven geroepen die G.I.R.L. heet, om vrouwelijke ontwikkelaars aan te trekken. Als Sony zoiets weer doet en G.I.R.L. gebruikt om een goede gameserie neer te zetten met een vrouwelijke hoofdrol, gemaakt door vrouwelijke ontwikkelaars, dan is het best mogelijk om de vrouwelijke gamehoofdrolspeler te creëeren voor de toekomstige gameconsoles.

Door met het charmeoffensief
Het is geen makkelijke taak om een game te maken waarin vrouwen voorkomen en daarmee alle vrouwen aan te spreken. Sterker nog, dat is onmogelijk. Toch zou er best eens wat harder geprobeerd mogen worden door gameontwikkelaars en -uitgevers. Uitgevers, er zit nog een verse doelgroep op jullie te wachten, dus neem het risico en maak een game die voor vrouwen is, of unisex. Een goede game die verkoopt toch wel en vanzelf zullen mannen ook geïnteresseerd raken in een game die hun vriendin/de vrouw zo weet te boeien. Vrouwen hebben echt wel geld over voor een goede game. Nintendo begon jaren geleden met haar DS en Wii een charmeoffensief om vrouwen meer zichtbaar te maken als gamers, en hoewel het toen vooral om party-, simulatie- en vluchtige games ging, is het nu tijd om met dit gedachtegoed een stapje verder te gaan.