Top 10 beste actieacteurs uit de jaren 90 - Knallen op het witte doek

De quote 'we belong in a museum' van ome Sylvester Stallone in The Expendables 2 zegt genoeg. De groep eens zo geweldige actiehelden zijn nu oude mannetjes met gerimpelde gezichten en geslonken spierbundels. Maar hoe zat dat vroeger; wie horen nou echt in deze top 10 met de beste actieacteurs uit de jaren 90 thuis?

Oud worden overkomt iedereen. Sterker nog, er is geen ontkomen aan. Maar waar de meeste mensen geleidelijk een transformatie doormaken, is ouder worden lastiger te verbergen als er van je wordt verwacht dat je met je blote bast in een film verschijnt.

In de jaren negentig was dat namelijk vaker een gewoonte dan een uitzondering. Elke Hollywood blockbuster kende wel een scene waarin een veel te gespierd held om een domme reden zijn shirt uit moest doen. Gelukkig blijft dat leed ons tegenwoordig bespaard, maar zo nu en dan zou het wel kunnen.

In deze lijst zetten wij de 10 beste actieacteurs uit de jaren 90 op een rijtje, beginnend bij de one and only:

In 1994 nam Brosnan het stokje (of eigenlijk de rol) over van Timothy Dalton. Dalton hield het na twee Bondfilms voor gezien, waarna Brosnan de vraag kreeg om in ieder geval in 3 James Bond films te spelen. De eerste waarin dat gebeurde was Golden Eye uit 1995.

In de jaren negentig waren de mogelijkheden op het gebied van special effects een stuk uitgebreider en ook stunts, autoachtervolgingen en vuurgevechten konden een stuk realistischer in beeld worden gebracht. Niet vreemd dan ook dat Golden Eye een flink dosis extra actie kende.

Behalve de James Bond films speelde Brosnan in tal van andere films in de jaren negentig, maar alleen de film Live Wire kende de dosis actie die bij een echte actieheld past. In 2014 liet de acteur doorschemeren er wel wat voor te voelen om naast andere actiehelden uit zijn tijd te schitteren in The Expendables.

De laatste jaren keert Keanu eindelijk weer terug naar het witte doek. Met onder andere John Wick 1 en 2 en Knock Knock krijgen we in ieder geval weer een dosis Reeves toegediend. En dat terwijl hij in de jaren negentig niet was weg te denken uit de bioscopen.

Met de eerste Matrix film wist hij menig bioscoopbezoeker te doen kwijlen van geluk en hij keerde daarna, niet geheel onverwachts, meerdere malen terug voor de rol van Neo. Niet alleen in The Matrix mocht Reeves er vrolijk op los knallen, ook in Speed en Point Break was er volop actie voor Reeves weggelegd.

Die films vallen uiteraard in het niets hij de zeer gewelddadige (maar ontzettend brute) John Wick films, maar toch liet het een andere kant zien van Reeves. Dat rustige, jonge ventje werd opeens een kogel-ontwijkende actieheld. Prima transformatie!

Gek genoeg lijkt Kurt Russell nog steeds als twee druppels water op zijn vroegere zelf. Zo was hij onder andere te zien in The Hateful Eight en Fast en Furious 7 en 8. Weliswaar zijn de rollen die hij vertolkt een stukje minder beladen met actie dan vroeger, maar hij draagt nog steeds zijn steentje bij.

In de jaren negentig was actie niet weg te denken uit film. Hoe groter de ontploffingen, hoe meer wapens en gespierde mannen, hoe beter. Ook Kurt Russell was niet vies van een potje knallen en zijn vertolking van Wyatt Earp in Tombstone was dan ook behoorlijk sterk.

In de jaren na Tombstone stonden er nog meer actiefilms te wachten met Russell als dragende kracht. In Executive Decision speelde hij naast onze grote vriend Steven Seagal een ietwat kalmere rol, maar tja, dat kan ook lastig als Steven Seagal een soldaat speelt. Dan weet je gewoon dat hij de enige is die slechteriken overhoop mag maaien.

In 1996 kwam het vervolg op de film Escape from New York uit, genaamd Escape from LA (qua titels waren ze inderdaad niet bijzonder origineel in de jaren negentig).Escape from LA neemt de film ons wederom mee naar hoofdrolspeler Snake Plissken. En wederom staat het ooglapje voor zijn linkeroog hilarisch.

Als die film nog niet genoeg actie bevat, is het twee jaar later aan Soldier de beurt om Russell voor te vestigen als actieheld uit de jaren negentig. Met meer geknal dan verhaal mag Russell wederom de redder van de dag spelen.

Met maar liefst rollen in 40 films waren de jaren negentig een drukke tijd voor de altijd kale Bruce Willis. Met onder andere nieuwe delen van Die Hard (twee stuks) The Jackal, The Last Boy Scout en Pulp Fiction was er in ieder genoeg actie in het leven van Willis te vinden.

De laatste jaren waren zijn rollen trouwens niet minder beladen met actie. Sterker nog, in RED en RED 2 zette Willis een geweldige rol neer als Frank Moses: ooit een gevaarlijke man, nu genietend van zijn pensioen. Wederom een flinke knipoog naar actiefilms uit het verleden.

In de jaren negentig knalt hij er namelijk flink op los in Die Hard 2 en Die Hard: With a Vengeance. In laatstgenoemde uiteraard met een geweldige tegenspeler naast zich in de vorm van Samuel L. Jackson. Samen nemen ze het op tegen de knotsgekke Jeremy Irons die nog een appeltje te schillen heeft met Willis' personage John McClane.

Aan het einde van de film ligt zo'n beetje half New York in puin door toedoen van Willis, maar is Irons niet meer onder de levenden. A job well done Bruce!

Je hebt keiharde bazen en eindbazen. Wesley Snipes behoort zeker tot de laatste groep. Er zijn maar weinig films gemaakt waarin Snipes niet de rol heeft van iemand die zijn handen niet omdraait voor een dode meer of minder. Alles en iedereen op zijn pad moet wijken, anders heb je een gigantisch probleem.

In 1992 neemt Snipes de rol aan van John Cutter in Passenger 57. In de film wordt een vliegtuig gekaapt en is het aan Cutter om het ding veilig aan de grond te krijgen. Jammer genoeg voor de badguys is Cutter een expert op het gebied van tal van vechtsporten en hebben een flinke dobber aan de dwarsliggende Cutter.

Ook in de jaren daarna zit Snipes niet stil. Met zijn rol als psychopaat Simon Phoenix in Demolition Man (tegenover Sylvester Stallone) laat hij ook zijn gekke kant zien als slechterik.

Vier jaar later kruipt Snipes in de huid van agent Regis, die de taak krijgt om een moord in het Witte huis op te lossen. Uiteraard wordt hij aan alle kanten tegengewerkt door overheidsinstanties en geheime diensten en mag ook weer vrolijk zijn blaffer trekken en op bad guys schieten.

Net een jaar na Murder at 1600 speelt Snipes de rol van Mark Roberts in de spin-off van The Fugitive, US Marshals. Ten onrechte beschuldigd van een dubbele moord, komt hij terecht in een gevangenentransport. Als het transport wordt gekaapt en het vliegtuig met de gevangenen neerstort, maakt Roberts van de gelegenheid gebruik om te ontsnappen en zijn onschuld te bewijzen.

Als dat nog niet genoeg is, komt de eerste Blade film in 1998 op het witte doek. Als vampierdoder heeft Snipes toegang tot een arsenaal aan vette wapens om bloeddorstige vleermuismensen een kopje kleiner te maken. Vervolgen op de film kwamen pas in 2002 en 2004 uit, maar de toon was direct gezet in '98 met de originele Blade film.

Ook in deze film vliegen de auto's, kogels en actiescènes je om de oren, dus ook Wesley Snipes mag niet ontbreken in de lijst met Top 10 beste actieacteurs uit de jaren 90!

Een man van weinig woorden, maar één van veel meppen. Heel veel meppen. Steven Seagal mag tegenwoordig een behoorlijk bolle man zijn, in de jaren negentig was hij nog prima in staat zijn eigen vechtscènes uit te voeren in de films waarin hij speelde.

Met zijn iconische staartje, zijn kalme stem, vrijwel exact dezelfde rollen en zijn soms lachwekkend acteerwerk, kan worden gezegd dat elke film met Seagal hetzelfde is. Ook wat betreft namen van zijn films ontbrak originaliteit.

Toch waren Marked for Death, Hard to Kill en Under Siege stuk voor stuk vermakelijke films. Misschien niet vanwege het sterke verhaal, het geweldige acteerwerk of mooie special effects, maar puur omdat je je verstand op nul kon zetten. Je had het toch anderhalf uur lang niet nodig.

Met zijn eigen vechtsportervaring was Seagal prima in staat de vechtscènes zelf uit te voeren. Sterker nog, het zou lastig zijn geweest iemand van zijn postuur te vinden als stuntman. Aangezien dat ook zo'n beetje het enige was waar hij goed in was, overstromen zijn films met momenten waarin hij voor de zoveelste keer een normale persoon met een militaire achtergrond iemand helemaal kapot mept.

Op dat gebied zijn de Hollywood films van tegenwoordig niet heel veel veranderd, maar een klassieker als Seagal hebben we al een tijdje niet meer gezien. Jammer, want de knop van het verstand op nul zetten en een nieuwe, dergelijke film zien zou een fijne afwisseling zijn.

Als we het bij Seagal toch hadden over inspiratieloze filmtitels, dan sluit Van Damme daar gelukkig mooi op aan. Hard Target, Double Impact, Street Fighter, Universal Soldier, noem het allemaal maar op. Zoals de titels doen vermoeden is het acteerwerk ver naar de achtergrond verplaatst en draait het maar om één ding: vechten.

Ook Van Damme heeft aardig wat van zijn eigen stunts zelf uitgevoerd. En aangezien ook zijn rollen vaak in het straatje van straatvechter of soldaat lagen, is dat best vaak geweest.

In Universal Soldier speelt hij bijvoorbeeld een soort robocop: half mens, half machine. Ondanks zijn nieuwe wapens, gebruikt hij zelfs als supersoldaat liever de klassiekers uit zijn eigen uitrusting: linker- en rechtervuist.

Omdat het best lastig blijkt om telkens met een nieuwe, gewaagde tegenstander te komen voor Van Damme, werd het in Double Impact wel heel merkwaardig opgelost. Van Damme speelt daar namelijk zowel zichzelf als zijn tweelingbroer. Tja, dan ben je wel tegen elkaar opgewassen.

De laatste jaren houdt Van Damme zich gedeisd. Behalve zijn rol als slechterik in The Expendables 2, springt vooral zijn rol in JCVD er echt uit. Een rol die hem op het lijf was geschreven, aangezien de film gaat over, je raadt het al, Jean-Claude Van Damme.

Voortbordurend op zijn succes uit de jaren 70 en 80, waren ook de jaren negentig een drukke periode van Stallone. Het vijfde deel van Rocky aan het begin van die periode markeerde een tijdperk waarin voorlopig geen nieuwe Rocky films zouden worden gemaakt. Pas veel later, in 2006, keerde de boxer terug.

Ook de andere filmreeks waar Stallone bekendheid mee verwierf, Rambo, kende een rustperiode in de jaren negentig. In plaats daarvan kregen we Stallone te zien als Judge Dredd (I am......the law!), Ray Quick in The Specialist en zoals eerder genoemd de tegenspeler van Wesley Snipes in Demolition man.

Weliswaar waren de films niet beladen met actie als in de Rambo-delen, maar toch wist Stallone zijn imago als actieheld te behouden. Pas vanaf de millenniumwisseling leek Stallone afstand te nemen van de rollen vol met geschiet, geknal en gescheld. Tot de terugkeer van Rambo in 2008 en de eerste Expenadables film in 2010. Wij hebben je gemist Stallone, welkom terug!

Het was een lastige keuze, maar ome Chuck heeft toch net niet de eerste plaats weten te behalen in deze top 10 grootste jaren 90 actiehelden. In plaats daarvan staat hij op een respectabele tweede plaats.

Met negen films en vier afleveringen van de TV-serie Sons of Thunder, heeft Norris het in de jaren negentig iets rustiger aan gedaan dan zijn actieheld collega's. Dat neemt niet weg dat de twee volle handen met titels geen actie kenden. In tegendeel, The Chuck maaide in het rond als nooit tevoren.

In The Hitman uit 1991 vliegen de lichamen en het bloed je om de oren en gedurende de jaren negentig wordt het alleen maar bloederiger. Perfect voor de Norris fan uiteraard!

Er kan er maar één de grootste zijn. In dit geval letterlijk, want Arny is een boom van een vent. Ooit begonnen als bodybuilder, korte tijd gouverneur geweest en een waslijst aan filmrollen achter zijn naam, maken Schwarzenegger de grootste eindbaas van de jaren negentig op het witte doek.

Met het tweede deel van de Terminator films in 1991 begint het decennium meteen goed. Als cyborg is Schwarzenegger duidelijk in zijn nopjes en mag hij genoeg aan puin knallen of in elkaar rammen. Twee jaar later laat hij een serieuzere, ietwat kinderlijkere kant zien in True Action Hero.

In deze film krigjt een jonge jongen de kans om via een magische bioscoopkaart in de wereld van zijn favoriete actieheld te komen. En inderdaad, dat is Arny.

Weer een jaar later schittert Schwarzenegger naast Jamie Lee Curtis in True Lies. Een film met zowel genoeg actie, als een flinke portie humor.

Aan het einde van de jaren negentig kruipt ook Arnold in de huid van een slechterik na jaren van heldenrollen. Als Mr Freeze is hij de tegenstander van Batman en Robin (George Clooney en Chris O'Donnell). Misschien geen geweldige film, maar we kunnen wederom flink lachen om de one-liners van Arnold. Want ook die horen bij de beste actieheld van de jaren negentig.