Retro Studios wiki - XGN Biografie

Een week geleden doken wij in de ontwikkeling van BioShock en diens opvolgers, deze week staat Retro Studios centraal. De ontwikkelaar is vooral bekend van zijn Metroid Prime trilogie, maar ook Donkey Kong Country. Je leest het allemaal in onze Retro Studios wiki special.

Retro Studios wordt op 1 oktober 1998 opgericht door gamemaker Jeff Spangenberg en Nintendo. Spangenberg was toe aan een nieuwe uitdaging, nadat hij met zijn vorige studio Iguana Entertainment enkele sportgames heeft uitgebracht. Zijn voornaamste wapenfeit is niettemin Turok: Dinosaur Hunter voor de Nintendo 64.

De Amerikaanse tak van Nintendo, Nintendo of America, wil die uitdaging wel aangaan. Het bedrijf is op dat moment achter de schermen hard aan de werk met de nog onaangekondigde Gamecube, die de codenaam Dolphin heeft. Volgens Nintendo past Spangenberg en zijn nieuwe studio perfect bij het plan om games te ontwikkelen voor de volwassen doelgroep.

Vanuit Austin, Texas begint Spangenberg met een team van vijfentwintig man enthousiast aan vier projecten. Er is alleen één groot probleem: Retro Studios heeft geen enkele ontwikkelingskit voor de Gamecube. Het zal niet de enige keer zijn dat Retro Studios enkele complicaties ervaart.

Het team groeit gestaag en is, zoals gezegd, bezig met vier projecten: Retro NFL Football, een American football sportsimulator en Combat Car, een game à la Twisted Metal, zijn de eerste twee. IGN meldt in 2001 dat deze titel een soort “mix is tussen Quakeworld, Twisted Metal 2, Mario Kart 64 en zelfs invloeden van Mad Max en Street Fighter 2”. Hier ervaart Retro Studios, wat inmiddels al uit 200 man bestaat, één van de vele problemen: de communicatie met Nintendo, aldus Polygon.

Het idee van Combat Car, een naam die later verandert in Thunder Rally, is splitscreen met andere spelers, maar niet op hetzelfde beeldscherm. Retro Studios probeerde het spelen via het internet al te implementeren in Thunder Rally, maar Nintendo laat niks van zich horen over de mogelijkheden via internet en Retro doet verder niks meer met de racetitel.

Raven Blade is het derde project van Retro Studios. De titel is een RPG, met ontwikkelaar David Cook aan hoofd, die vooral bekend is vanwege zijn contributies aan Dungeons & Dragons. Het project is ontzettend ambitieus, maar ervaart ook veel problemen; een anonieme bron meldt IGN dat het ontwikkelen van een vechtsysteem al bijna de gehele ontwikkelingsperiode in beslag neemt.

Retro Studios’ vierde project is een action-adventure­ game die simpelweg Action-Adventure heet. N-Sider meldt dat de originele premisse van de game draait om drie vrouwelijke avonturiers die het kwaad bestrijden op een post-apocalyptische planeet in de toekomst. Een plot was er niet: het ging om drie vrouwen die flink kont konden schoppen, aldus enkele medewerkers van Retro Studios.

Afgevaardigden van Nintendo komen eens in de zoveel tijd langs om te kijken hoe het met de projecten gaat. De reacties zijn, op zijn zachts gezegd, niet al te best. Eén medewerker vertelt tegenover het tijdschrift Electronic Gaming Monthly dat Nintendo “minstens drie keer per jaar langskwam en de games afkraakte. Ze waren aan het klagen over alle projecten, behalve Retro NFL Football.”

Dat verandert in april van 2000 als Nintendo-legende Shigeru Miyamoto langskomt. Ook hij is niet tevreden met de vooruitgang van de vier projecten, maar ziet wel potentie in de Action-Adventure game en dan vooral diens engine. Producer Kensuke Tanabe vertelt tegenover IGN dat Miyamoto ineens een ingeving kreeg en dacht aan Metroid. “Miyamoto zei: misschien kan Retro zich focussen op Metroid? Gebruik de engine van het laatste project en werk aan een Metroid-titel.”

Een paar weken voor Space World 2000, Nintendo’s gameshow en een voorloper van de E3, geeft het bedrijf uit Japan de licentie van Metroid aan Retro Studios. De titel wordt veranderd in Metroid Prime en alle aandacht gaat uit naar die titel. De andere projecten worden één voor één geschrapt en vele medewerkers worden door deze beslissing ontslagen. Thunder Rally, Raven Blade en Retro NFL Football zullen nooit het daglicht zien.

Net zoals bij de ontwikkeling van die andere projecten verloopt de ontwikkeling van Metroid Prime niet zonder slag of stoot: de studio heeft té weinig personeel voor de game, het personeel wat er is, is redelijk ongemotiveerd door de recente ontslagen en het oorspronkelijke idee om van Metroid Prime een third-person actie-titel te maken, loopt niet. De gameplay, evenals het besturen van de camera, werkt niet vanuit het perspectief achter de speler. De oplossing is, voor een Metroid-game, onconventioneel: vanuit Samus’ visie.

Mede door de vele ontwikkelingsproblemen bij Retro en het feit dat Metroid ­first-person wordt, zijn fans sceptisch over de game. De initiële kritiek, ook van recensenten, verstompt compleet als Retro op de E3 van 2001 een speelbare demo toont. De game ziet er grafisch op en top uit en zelfs vanuit het vizier van premiejager Samus Aran is er de echte Metroid-vibe. Daar heeft Retro Studios dan ook veel werk inzitten: één medewerker meldt IGN dat er de laatste negen maanden 80 tot 100-urige werkweken zijn gedraaid om Metroid Prime af te krijgen.

Het eindresultaat verschijnt op 17 november 2002 in Amerika op de Gamecube. Wij moeten nog iets langer wachten, maar in maart 2003 is de eerste echte 3D Metroid-game verkrijgbaar in Europa. Metroid Prime wordt overladen met prijzen en wordt in de eerste releaseweek in Amerika al meer dan een kwart miljoen keer gekocht. En niet alleen de fans zijn blij met de titel.

Electronic Gaming Monthly geeft de game een perfecte score en andere enthousiaste recensenten volgen al snel: GameSpot heeft het over “één van de meest atmosferische games ooit en ook één van de beste games ooit gemaakt”, terwijl IGN het heeft over “gedetailleerde omgevingen, schitterende graphics en de volledige focus op ontdekken. De Metroid-formule wordt gehandhaafd door Metroid Prime”.

Met het overweldigende succes van Metroid Prime wil Nintendo dat Retro Studios direct begint aan een vervolg. Er wordt al een strakke deadline neergezet: voor het einde van 2004 moet de tweede Metroid Prime-game de gouden status bereikt hebben.

Ondanks deze korte periode weigert Retro Studios de opvolger te behandelen als een update. Senior producer Bryan Walker laat tegenover IGN weten dat zijn team nooit snel tevreden is:

De focus wordt in Echoes wel meer gelegd op het verhaal en de ontwikkeling van Samus zelf en al vanaf het begin van het ontwikkelingsproces besluit Retro zich te richten op het thema van licht en duisternis. Daarbij vraagt de ontwikkelaar hulp van enkele mensen van Nintendo, en dan specifiek de makers van The Legend of Zelda: A Link To The Past, aangezien die game ook gebruikmaakt van parallelle werelden.

Volgens Retro zou elke gamer dit conflict begrijpen: de eeuwige strijd tussen goed en kwaad. Het enige wat essentieel is in deze krachtmeting, is een memorabele slechterik. Dit wordt uiteindelijk Dark Samus. Ook hier zijn de inspiraties van The Legend of Zelda-reeks merkbaar, Dark Link uit Zelda II en Ocarina of Time, maar in Metroid: Zero Mission is er ook een baasgevecht waarin Samus tegen zichzelf vecht.

Eén van de meest opvallende wijzigingen, ten opzichte van diens voorganger, is de moeilijkheidsgraad. Velen beschouwen deel twee een stuk pittiger en lastiger dan Metroid Prime en Retro heeft dit bewust gedaan. In een interview met Electronic Gaming Monthly laat lead designer Mark Pacini weten waarom het team deze keuze maakte:

De andere wijziging is natuurlijk de multiplayer modus. Nintendo deed niettemin nog niet veel met online gamen, in vergelijking met de Xbox en de PlayStation 2, dus de multiplayer was gebonden aan één console. Op één Gamecube kon je wel met zijn vieren een potje deathmatch doen of bounty, waarin je muntjes moest oppakken na het verslaan van je tegenstanders.

Evenals Metroid Prime wordt Echoes juichend ontvangen door fans en critici. GameSpot heeft het over een game “die net zo goed is als diens voorganger en alles aflevert wat je ervan verwacht” en The Guardian genoot van “een fantastisch en epische ruimte-avontuur”.

Denk niet dat het productieproces een stuk soepeler liep bij deel twee. Drie maanden voordat de game moest verschijnen, was slechts dertig procent van Echoes af. Het team wilde daarnaast ook nog enkele extra’s toevoegen, zoals een verstopte versie van Super Metroid.

Maar de korte ontwikkelingsperiode en de deadline die in de hek bleef hijgen, zorgde voor veel problemen bij Retro. Meerdere medewerkers liepen na de release van Metroid Prime 2 het pand uit en kwamen niet meer terug.

Het betekende niet dat Retro Studios zou stoppen met Metroid Prime, want slechts acht maanden na de release van Metroid Prime 2: Echoes was er al een korte trailer te zien van het volgende deel. Een titel had de game nog niet, maar een jaar later op de E3 van 2006, was er de officiële onthulling: Metroid Prime 3: Corruption. Het laatste deel in de Prime-reeks, aldus Retro zelf.

En wederom waren de eisen van Nintendo hoog: Corruption zou oorspronkelijk een launch titel voor de nieuwste Nintendo-console zijn, de Wii, in 2006. Maar al snel blijkt dat dit te optimistisch te zijn en wordt de derde Prime-titel uitgesteld naar begin 2007. Ook dat blijkt niet realistisch te zijn en in een interview met 1UP laat Nintendo-baas Reggie Fils-Aimé weten dat de game pas na de zomer verschijnt.

De reden voor het uitstelgedrag van Nintendo en Retro Studios is de controller. Met de Wii Remote moest de speler echt in de huid kruipen van de premiejager en schieten, platformen en ronddwalen over de planeten vanachter haar vizier. Mede hierdoor duurt de ontwikkeling van Metroid Prime 3: Corruption langer dan gepland; de studio is minstens één jaar bezig geweest met het finetunen van de controller.

Maar ondanks de moeilijkheden rondom de Wii-controller verloopt het productieproces soepel. De game speelt zich zes maanden af na de gebeurtenissen van deel twee en draait om het goedje Phazon en de corruptie die het veroorzaakt door het universum. Deze keer is Samus niet de enige die ermee bezig is, maar ook andere premiejagers komen voorbij. Rundas, Ghor en Gandrayda helpen je mee in het derde deel.

Net zoals de eerste twee games uit de serie is ook Metroid Prime 3: Corruption een topper. Nintendo Power geeft de game een nagenoeg perfecte score en prijst “de schitterende graphics en de meeslepende gameplay” en GameSpot heeft het over “een titel met plezierige puzzels, goede eindbaasgevechten en geweldige atmosfeer.”

Na de release van de derde Prime-game is Retro Studios nog lang niet Metroid moe. De intenties van de ontwikkelaar zijn vanaf het begin af aan al duidelijk: een trilogie creëren en die, als het mogelijk is, als een trilogie uitbrengen. En dat gebeurt ook in 2009 als Retro Metroid Prime Trilogy voor de Wii uitbrengt. Het controleschema van de eerste twee games worden aangepast voor de Wii en ook de trilogie ontvangt goede cijfers.

Nintendo’s topman Shigeru Miyamoto, die met het idee van Metroid kwam voor Retro Studios, vraagt aan producer Kensuke Tanabe of hij een studio weet voor een nieuwe Donkey Kong game. De aap met de stropdas heeft sinds de jaren 90, waarin RARE meerdere successen heeft met de Donkey Kong Country reeks, weinig eigen titels gehad.

Tanabe noemt de naam van Retro en de studio mag direct weer aan de slag van Nintendo. Toenmalig president van Nintendo, Satoru Iwata, wil dezelfde nostalgische gevoelens tevoorschijn toveren als bij New Super Mario Bros. Maar een vervolg maken op het klassieke Donkey Kong Country is een fikse uitdaging, maar Retro krijgt het vertrouwen van Nintendo en gaat aan de slag.

Het wordt een terugkeer naar Donkey Kong Country en daarom krijgt de titel de naam Donkey Kong Country Returns. De 2.5D game wordt goed ontvangen door fans en critici en scoort goed op qua nostalgie: de “old-school throwback”, zoals IGN het beschrijft, “toont aan dat het design wat RARE toen heeft ontwikkeld in de goede handen is.”

Wij gaven de game toentertijd een 9.0 en schreven: “Donkey Kong Country Returns weet ons te overtuigen van zijn individuele kracht en is dan ook voor zowel de hardcore als de casual gamer zeer geschikt.”

Retro zit na de release van Donkey Kong Country Returns niet stil en werkt aan de Donkey Kong-levels voor Mario Kart 7 op de Nintendo 3DS. Het grootste team van de maker werkt ondertussen al wel aan een nieuwe titel, maar lang wordt er niks bekendgemaakt over de game. Miyamoto maakt de tongen in 2011 wel los, als hij in een interview met Wired zegt dat hij Retro graag eens ziet werken aan een The Legend of Zelda-titel. De geruchtenmachine begint te lopen, maar Miyamoto erkent al snel dat de studio niet aan een Zelda-game werkt.

Het verlossende woord komt er tijdens de E3 van 2013, als Nintendo een opvolger voor Country Returns aankondigt: Donkey Kong Country: Tropical Freeze. Voor velen komt de aankondiging als een verrassing, helemaal gezien de geschiedenis en Donkey Kong-games. De president van Retro Studios, Michael Kelbaugh, vertelde aan Reggie Fils-Aimé dat de studio “nog veel energie in de motor had en waterlevels wilde toevoegen”. Ook wilde de studio de Wii U eens goed uittesten.

Volgens Retro heeft Miyamoto ook veel invloed op de game gehad, al was het via kleine tips en andere adviezen. De studio erkent dat Miyamoto zo beschermend was als een ouder over zijn kind en Miyamoto beaamde dit ook: “Het is mijn kindje, dus je moet het personage ook eer aandoen.”

Net zoals Returns krijgt ook Tropical Freeze goede cijfers. Wij geven de game een 8.5 en beschrijven dat “Tropical Freeze uitdagende levels aanbiedt, waarin je meer dan genoeg kunt doen om jezelf zo heel wat uren zoet te houden.”

Het zal tevens de enige game zijn die Retro Studios ontwikkelt voor de Wii U. Tropical Freeze wordt in 2018 nog opnieuw uitgebracht voor de Nintendo Switch en ook daarop is de game een succes.

De rijke geschiedenis en het immense succes van Metroid Prime hebben Retro Studios bepaald geen windeieren opgelegd. En toch is het de laatste jaren, na Tropical Freeze, verrassend stil rondom de Amerikaanse ontwikkelaar. In 2014 laat Retro Studios president Kelbaugh weten dat de maker werkt aan een nieuwe titel, maar welk project dit is, is niet bekend.

We spoelen vooruit naar 2017. Tijdens de Nintendo Direct op de E3 doemt er ineens een vier op, terwijl de typische Metroid-muziek speelt: Metroid Prime 4 wordt officieel onthuld. Er valt alleen wel iets op: er ontbreekt een ontwikkelaar. De meesten gaan toch al snel uit van Retro, maar worden al snel uit die droom geholpen Bill Trinen, de marketing manager van Nintendo.

Hij geeft aan dat de vierde Prime-titel wordt ontwikkeld door een “getalenteerd team”, maar dat het niet Retro Studios is. Het zal de eerste Prime-game worden waarin Retro niet aan het roer staat. Waar de maker nu wel mee bezig is, is nog een vraag.

Volgende week kijken we naar de geschiedenis van Visceral Games. Tot dan!