Elk fandom is verpest en er zit niets anders op dan maar weer in je grot kruipen

Of een zekere elite het nu leuk vindt of niet, populaire films, series en games horen bij de cultuur. En net als met elke vorm van cultuur zou discussie onder mensen die hetzelfde stukje media tot zich hebben genomen leuk moeten zijn, misschien zelfs verbindend. Maar dat is finaal verpest en de uitweg lijkt zoek.

Vrijwel iedereen heeft na het zien van een film dezelfde neiging om te kijken wie hem nog meer heeft gezien. Het is op zijn minst een potentieel gespreksonderwerp en misschien haal je er zelfs nog iets nieuws uit. Je kunt er een nieuwe waardering voor de film aan overhouden, of aan het denken gezet worden over iets dat de film misschien niet zo goed deed (maar waardoor het niet per se een slechte film wordt).

Het is niet voor niets dat we graag met gezelschap naar de bioscoop gaan, lid worden van boekenclubs en graag bij willen zijn met series. Het internet had dat een stuk makkelijker moeten maken, helemaal voor media waar minder mensen in je directe omgeving naar kijken. Er was ook een tijd waarin de massacommunicatie voor leuke dingen zorgde, maar die interactie op het internet zoals het nu is, is helemaal verpest.

Er is namelijk een online cultuur ontstaan waarin het voor veel mensen geoorloofd is om als ze iets niet leuk vinden, daar anderen over aan te vallen. We kennen waarschijnlijk allemaal het voorbeeld van Star Wars. Dat fandom bestaat voor eigenlijk maar een klein deel uit mensen die al jaren niets meer leuk vinden en het nu min of meer hun taak maken om te zorgen dat de rest ook niet meer kan genieten.

Lucasfilm Ltd.

Echt overal

Wie aan de franchise werkt wordt aangevallen. Wie nog van de franchise weet te genieten wordt aangevallen. Alles wat niet helemaal naar wens is, is “woke” of “verpest een personage”. Met alles dat uitkomt wordt gezocht naar een mug om een olifant van te maken, wat vervolgens de hele online discussie domineert.

Het ergste van dit alles is dat het bovenstaande niet alleen het Star Wars-fandom omschrijft, maar bijna alle fandoms. Assassin’s Creed is momenteel een goed voorbeeld: veel fans willen het ongetwijfeld graag hebben over wat voor vette dingen je allemaal kan doen in Assassin’s Creed Shadows. Maar zodra ze hun mond opendoen springt er iemand uit de bosjes met een tirade over Yasuke die voornamelijk bestaat uit matig verhuld racisme.

Zelfs fandoms waarin de sfeer nog redelijk aangenaam is, hebben hier last van. Kort na de onthulling van The Legend of Zelda: Echoes of Wisdom doken er hier en daar al video’s op dat Nintendo uit moest gaan kijken dat het niet te “woke” werd. Alleen omdat Zelda, een vrouwelijk personage, de hoofdpersoon is van de nieuwe game (in een franchise die nota bene altijd al haar naam draagt).

Lees ook

Column: Klachten over Yasuke in Assassin's Creed Shadows zijn onterecht

Aangemoedigd door de portemonnee

Op elke film, serie of game is kritiek mogelijk. Star Wars is niet perfect en Assassin’s Creed Shadow en Echoes of Wisdom kunnen best tegenvallen wanneer ze eenmaal uit zijn. Maar voor veel mensen is de nuance weg en dat komt door de manier waarop het internet, of liever gezegd de geldstroom op het internet werkt.

Op sites als YouTube wordt interactie beloond en interactie genereer je uiteindelijk veel meer door zo negatief en schreeuwerig mogelijk te doen. Binnen de kortste keren heb je op die manier veel mensen die een nieuwe film niet leuk vonden overtuigd dat hij nog veel slechter was dan ze dachten — en dan hij daadwerkelijk was. Intussen wordt je rijkelijk beloond door YouTube omdat je zoveel kijktijd genereert.  

Je kunt iets leuk vinden en er toch kritiek op hebben. Omgekeerd kun je iets slecht vinden en er toch elementen van waarderen. Maar wie financieel afhankelijk is van interactie doet niet aan nuance en sleept gewoon zoveel mogelijk mensen mee in het idee dat de nieuwste toevoeging aan de canon het slechtste ooit is en dat de makers praktisch de duivel is. Het is nog makkelijk ook, als er zwarte of vrouwelijke hoofdpersonen zijn om af te zeiken.

Niemand gaat hier wat aan doen

De tijd dat het leuk was om online een groep mensen op te zoeken die fan was van hetzelfde als jij, lijkt definitief voorbij. Zolang het geld stroomt naar wie het meest negatief is, is het vooral vermoeiend om deel te nemen aan het gesprek over media. Wie dat kan veranderen, gaat dat niet doen, want zolang het geld binnenstroomt maakt het de eigenaar van een online platform niet uit of dat is gegenereerd met racisme, sexisme of toxisch gedrag.

Er zit niet veel anders op dan om heel bewust groepen op te zoeken die het verstand nog niet kwijt zijn, wat toch extra moeite kost. Het alternatief? Hetzelfde wat je vroeger deed als je fan was van iets waar je direct omgeving niet om gaf: gewoon in je eigen grot media consumeren en hopen dat je ooit op een dag een normaal mens tegenkomt waarmee je erover kan praten. 

Lees ook

Column: Deze gemiste kans mag de Switch 2 niet weer laten liggen