Doodvonnis of verrijking: de massale opkomst van slimme apparaten

In de toekomst zullen mensen wellicht bij het terugkijken op deze tijd het hebben over de technologische revolutie. In een relatief korte tijd gebeurt er hoop op gebied van technologie en dit zal hoogstwaarschijnlijk leiden tot een blijvende verandering. Maar we merken we hier bewust of onbewust nu al van en welke ontplooiing hiervan vindt plaats in je eigen huis? Anders formuleert: hebben we binnenkort allemaal slimme huizen?

In deze huidige pandemie zitten we met z’n allen veel meer thuis. Bij veel mensen zorgt dit ervoor dat ze meer investeren in hun huis. Vanwege corona zijn we minder vaak de hort op en worden we in de fysieke wereld minder gestimuleerd tot impuls aankopen. Daarnaast bezoeken mensen gemiddeld ook minder een musea, theaters, horecagelegenheden of bioscopen. Een tal van mensen voelt de coronacrisis in de geldbeurs, maar de uitgaven dalen ook bij een hoop mensen.

Door deze combinatie werd er de afgelopen maanden een hoop geïnvesteerd in het huis. Naast een aantal mooie en mindere mooie kasten, bedden en planten zorgden dit ook voor de aanschaf van een hoop nieuwe slimme apparaten.

Anno 2020 lijkt het bij sommige producten voor de consument bijna moeilijker om een ‘dom’ apparaat aan te schaffen, dan een slim apparaat. Steeds meer speakers worden slim, de beeldbuis lijkt bijna niet meer ‘dom’ verkrijgbaar, maar ook onze koelkasten, lampen en wasmachines zijn tegenwoordig vaak al slim. En zonder dat je er misschien bij stil staat zijn onze mobiele telefoons, met de smartphones en onze horloges, met de smartwatches ook slim geworden.

Al deze slimme apparaten bieden een hoop voordelen. Je slimme telefoon biedt een hoop extra opties, je slimme horloge houdt je stappen bij, je slimme wasmachine kun je op afstand bedienen en je slimme speaker kun je doormiddel van stembediening harder of zachter zetten. Maar de slimme apparaten hebben ook zeker een keerzijde. Leveren we er op het gebied van privacy niet een heleboel in? En dat tegenover ‘s werelds grootste bedrijven. Wat zijn we onderaan de streep nou echt beter geworden van alle slimme apparaten en staat ons huis er straks helemaal vol mee?

Voor dat we verder gaan met het over de privacy gaan we eerst een paar andere aspecten aan de tand voelen. Nog niet zo gek lang geleden liep iedereen met redelijke primitieve mobiele telefoons op zak. Met je gsm kon je bellen, sms’en en daar hield het wel een beetje op.

Anno 2020 kun je in de hedendaagse maatschappij bijna niet meer meekomen zonder smartphone. Medio 2007 presenteerde Steve Jobs met Apple de eerste generatie iPhone. Zuiver theoretisch gezien was dit niet de allereerste smartphone, maar het was wel de eerste smartphone die echt het mainstream publiek wist te bereiken.

In de eerste jaren was het allemaal nog vrij futuristisch, maar binnen een mum van tijd wisten we niet beter. De cijfers schommelen een beetje, maar veel mensen zitten gemiddeld enkele uren per dag op hun smartphone. In veel gevallen zonder dat ze er echt bewust van zijn. In de kern zitten er natuurlijk ook een heleboel voordelen aan zo’n smartphone, maar hoeveel tijd van die x uur ben je echt productief bezig op je smartphone en hoeveel tijd ben je stomweg aan het scrollen door tijdlijnen?

Anno 2020 hebben veel mensen stiekem al best veel slimme producten in huis en dit zal in veel gevallen de komende jaren alleen nog maar toenemen. Maar een andere beer die nog op de weg staat zijn alle extra functies. Het kan erg handig zijn dat je slimme product een hoop extra functies biedt, maar alles wat je extra hebt kan ook kapot.

Wat is de levensduur van een slimme mobiel of een slim horloge? Natuurlijk speelt de kwaliteit van een product hier ook een grote rol in, maar over het grote geheel zal het domme product het hiermee toch winnen. En goed ‘dom’ horloge kan je leven mee, terwijl een slim horloge vaak na een paar jaar alweer aan vervanging toe is. Al is dit laatste voorbeeld misschien wel wat anekdotisch bewijs.

Maar laten we een ander voorbeeld nemen uit een totaal andere branche: waarom zie je anno 2020 nog steeds zoveel oude Ford Ka’s, Toyota Aygo’s. Citroën C1’s en Peugeot 107’s op de weg? Het was immers geen dure, speciale automobiel. Maar dat is nu ook juist z’n kracht. Het is simpel maar degelijk, er zitten weinig extra’s aan dus logischerwijs ook weinig aan dat kapot kan.

Maar dan tot slot misschien wel het belangrijkste punt in deze discussie, de zuurste appel waar we door heen moeten bijten, de privacy. Het is voor overheden en zeker voor de consument vaak lastig om exact de vinger op de zere plek te leggen, maar bedrijven als Google en Facebook lijken vaak meer te weten dan je denkt. Een bedrijf als Google weet al snel je: naam, geslacht, geboortedatum, persoonlijke mobiele nummer, internetgeschiedenis, Google zoekopdrachten, interesses, waar je woont/ werkt, exact waar je bent geweest de afgelopen jaren, je stem (door middel van Google Assistant) en dit lijkt het topje van de ijsberg.

En in dit geval trekken we Google even het boetekleed aan, maar ditzelfde verhaal kunnen we afsteken bij nog een tal van (tech)bedrijven. En als ze al zoveel van ons weten, willen we dan wel allemaal camera’s en microfoons in ons huis? En zelf al zouden al deze bedrijven er geen kwade intenties mee hebben en het puur en alleen voor advertenties gebruiken. Zelfs dan zou je er toch niet aan moeten denken dat deze informatie in de verkeerde handen komt, van bijvoorbeeld een corrupte overheid.

De ontwikkelingen van slimme apparaten, die ook steeds meer is terug te vinden in het huis blijft een interessante ontwikkeling. Het lijkt te complex om een harde conclusie te trekken, maar het is wellicht wel verstandig om waakzaam en soms een beetje achterdochtig te zijn.