Column: tv was beter toen het tv mocht zijn

woensdag, 01 januari 2025 om 13:00

Geen enkel entertainmentmedium blijft altijd hetzelfde. Ook tv is met de tijd veranderd, maar dat is niet altijd iets positiefs. Sterker nog, series hebben meer problemen dan ooit.

Als je een stuk entertainment van nu legt naast iets ouders, zie je al vrij snel verschillen. Games worden nu bijvoorbeeld een stuk serieuzer genomen als verhalend medium. Film was vroeger vrij traag vergeleken met nu. En nog niet zo heel lang geleden was een tv-seizoen aanzienlijk langer.

Dat laatste betekent dat het soms een hele opgave is om een oudere serie te bingen. Een comedy valt met de korte lengte van de afleveringen nog wel mee. Maar 20 of meer afleveringen in een seizoen van een dramaserie betekent toch dat je een slordig etmaal moet rekenen om een heel seizoen te bingen.

Dat kun je zien als een nadeel. Tegenwoordig hebben series een stuk minder afleveringen per seizoen, wat het wat toegankelijker kan maken om hem te kijken. Je hebt er tenslotte sneller de tijd voor. Maar als iets me in het afgelopen jaar duidelijk is geworden, is het dat tv met een lang seizoen toch wel voordelen heeft.

Lucafilm Ltd.

Een dipje of een dieptepunt?

Neem bijvoorbeeld de gevolgen van een slechte aflevering. Een moderne serie heeft vaak een stuk of 8 afleveringen. Als je geluk hebt zijn het er 10, als je pech hebt misschien maar 6. Als er dan één slechte aflevering in het seizoen zit, is er gelijk een behoorlijk percentage van het seizoen verpest.

Kijk ik bijvoorbeeld terug op wat ik in 2024 heb gekeken aan nieuwe series, dan is het afgelopen seizoen van Doctor Who bijvoorbeeld echt geschaad door een korte lengte, waarbij de eerste twee afleveringen en met name de tweede ook niet heel sterk waren. Ook The Acolyte is niet geholpen door schommelende kwaliteit. Een goed begin mag het halve werk zijn, maar als de rest van het werk nogal wisselend is, is dat begin ook niet meer zoveel waard.

Als ik dat vergelijk met de aanzienlijk langere seizoenen van Battlestar Galactica en Stargate SG-1, twee oudere series waar ik in 2024 veel tijd in heb gestoken, dan komen die toch beter uit de bus. Niet alle afleveringen zijn hits, maar als er een wat mindere tussen zit, is er nog genoeg siezoen over om van te genieten. Het wordt een dipje dat je snel kunt vergeten, in plaats van een opvallend dieptepunt wat het hele seizoen schaadt.

Lees ook

Column: De Harry Potter serie maakt het erg lastig voor zichzelf

BBC/Disney

Losstaande aflveringen zijn verloren

Een andere reden dat een slechte aflevering tegenwoordig zoveel schade doet, is dat losstaande afleveringen lijken te verdwijnen. Een aflevering missen is dankzij streaming praktisch onmogelijk en dus kiezen veel series voor één lang doorlopend verhaal. Een beetje als een erg lange film, opgedeeld in makkelijk verteerbare brokjes.

Die vorm hoeft op zich geen schade te doen aan de serie. Er zijn genoeg heel goede series met dit model te vinden. Maar als er een kwaliteitsdal is in het midden van de serie voelt elke aflevering die daar nog na komt de gevolgen van. De langere seizoenen en meer episodische vorm van vroeger betekende dat je een slechte aflevering snel uit je hoofd kon zetten, want bij de volgende kon je doen alsof die hele matige aflevering niet bestond.

Laten we bovendien ook niet vergeten dat een aflevering die losstaat van het overkoepelende verhaal heel waardevol kan zijn. Je kunt tijd besteden aan de relatie tussen personages, zonder dat het onder de grootst mogelijke druk is. Je kunt een luchtige aflevering hebben zodat de kijker ook weet wie je personages zijn als het lot van het universum niet op hun schouders rust.

Lucasfilm Ltd.

Geen voordelen van tv

Nogmaals, er zijn ijzersterke series die kort zijn en nooit afwijken van het overkoepelende verhaal. Maar naarmate meer series die kant opgaan, zie je steeds meer dat series die die lange seizoenen en losstaande afleveringen zouden kunnen gebruiken, ze niet krijgen. Steeds vaker mag je nauwelijks kennismaken met bepaalde personages voor de serie voorbij is. Steeds vaker voelt tv niet meer als tv, maar als excuus om een film te maken die te lang is voor de bioscoop.

En gek genoeg lijken kijkers dat te slikken en soms zelfs aan te moedigen. Wanneer een serie als The Bad Batch het waagt om een aflevering te besteden aan een specifieke relatie, of iets anders dat niet heel duidelijk met het overkoepelende verhaal te maken heeft, spreken fans al snel (ten onrechte) van filler. Nieuwe kijkers van een serie vragen geregeld welke afleveringen ze over kunnen slaan.

Daarbij lijken ze zich niet druk te maken dat je zo misschien wel fantastische afleveringen mist. Enig bewustzijn dat juist die ‘filler’ een bepalend verschil en vaak voordeel is van tv ten opzichte van film zit er niet in. Tv mag niet meer zijn eigen ding zijn en het lijkt kijkers niets te doen.