PlayStation 5 Review - Sony toont ballen

Kleuren mooier van het beeld laten spatten via betere hardware kan iedereen, maar aan het roer gaan staan om vernieuwing in gaming te introduceren: dat vraagt om lef. Voor Sony is het de insteek van de PlayStation 5. In onze PlayStation 5 review lees je of al die nieuwe, futuristische features het schip in de goede richting sturen.

Next-gen is officieel begonnen. Microsoft trapt af met de release van de Xbox Series X en de Xbox Series S op 10 november. Eerstgenoemde staat nu al bekend als de krachtigste console aller tijden, een titel die Sony niet zoveel interesseert. Het Japanse bedrijf zet met de PlayStation 5 in op het element wat in de loop der jaren bij de generatiesprongen verloren is geraakt: innovatie.

Dat de PlayStation 5 doet alsof het vanuit de toekomst terug in de tijd is gezonden is duidelijk vanaf het eerste uur. De reusachtige machine (39 cm hoog, 26 cm diep en 10,4 cm dik) vangt blikken met haar opvallende wit/zwarte design dat doet denken aan een uit de kluiten gewassen modem. Het is dan ook een uitdaging om de eendensnavel op elegante wijze onder de televisie te zetten, al geven verwisselbare platen aan de zijkant hoop op betere opties.

Toegegeven, de opvallende vorm heeft een bepaalde charme. De console, die 4.5 kilo weegt, is daadwerkelijk een machine die je één keer neerzet en daar (als engeltjes op je schouders dansen) staat tot de volgende generatie arriveert. De grootte van de console is niet voor niets. Het formaat dient als uitlaatklep voor de ventilatoren die nu gelukkig niet meer als een straaljager door de woonkamer loeien.

Jammer is alleen wel dat er ondanks die grootte geen ruimte was voor een SSD met meer opslaggeheugen, want van de 825 GB blijft in de praktijk maar 664GB over. Afijn, dan maar een externe SSD of HDD aansluiten. De keuze is ergens begrijpelijk, gezien het de kosten doet steigeren, maar gezien games steeds groter worden hadden we graag meer gezien.

Wat wel iedere keer voor een glimlach zorgt, is de gloed rond de elegante bogen die in verticale positie doen denken aan het oog van Sauron bij het geruisloze opstarten. Duidelijk is dat Sony de kenmerken van de PS4 dit keer bewust doorzet. Oranje staat nog altijd voor de ruststand, terwijl wit duidelijk maakt dat het bakbeest klaar is om je de toekomst van gaming te laten ervaren.

Bij Sony draait die toekomst om snelheid, iets wat iedere keer dat je de console opstart duidelijk wordt. Zelfs Sonic applaudisseert voor de snelheid waarmee de PS5 op gang komt. In minder dan drie seconden tovert de machine het stijlvolle startscherm tevoorschijn, waarna je games direct kunt oppakken waar de vorige sessie eindigde, mits ze niet volledig afgesloten zijn.

Het is indrukwekkend om te zien hoe de ultrasnelle SSD zo’n drastisch verschil kan maken. Waar spelers op de PS4 eerst ruim de tijd hadden om de afwas te doen, starten games op de PS5 in slechts enkele tellen op. Snel een potje FIFA of een level in Marvel’s Spider-Man Miles Morales uitspelen, is niet langer iets om over na te denken. In de tijd dat je zit na te denken heeft de PS5 de game al lang en breed opgestart en kun je gewoon spelen!

Het verschil in snelheid wordt tijdens het gamen alleen maar duidelijker. Snel reizen op de PlayStation 5 betekent daadwerkelijk dat je snel van de ene naar de andere kant van de stad gaat. Het gaat zo snel dat je nauwelijks een keer met je ogen kunt knipperen.

Het is een genot waar PC-gamers al jaren van genieten en eindelijk is de tijd aangebroken voor consoleboeren om de kracht van een SSD te ervaren. De vraag is natuurlijk wel of we over een paar jaar nog steeds van die snelheid genieten. Games worden immers steeds complexer, gezien ontwikkelaars het onderste uit de kan proberen te halen voor de beste resultaten. Uiteindelijk zal de tijd leren hoe snel games over een jaar of twee laden.

Gelukkig kunnen we hier en nu bij de release van de PS5 stellen dat de SSD-supersnelheid zeer op prijs gesteld wordt. Toch is het lang niet het meest indrukwekkende aspect van de spelcomputer. Dat vind je namelijk terug in de gloednieuwe DualSense controller. Deze weet je namelijk als gillende keukenmeid door de kamer te laten rennen dankzij de haptic feedback.

Wie een Nintendo Switch heeft, weet al een beetje hoe de feature werkt. Haptische feedback van de DualSense is namelijk alsof de HD-Rumble uit de Joy-Con geëvolueerd is. Waar HD-Rumble vernieuwing bood, is het de haptic feedback van de DualSense die daadwerkelijk voor een revolutie zorgt.

In de gratis voorgeïnstalleerde game Astro’s Playroom pakt Sony als het ware je handje vast terwijl je rondgeleid wordt in de nieuwe generatie, waarin alles weer een stukje beter, schoner, sneller en vooral ook gevoeliger is. Wie met Astro door zand loopt, voelt een lichte tinteling bij iedere stap. Zo precies en subtiel dat de controller gevoel na weet te bootsen is niet alleen indrukwekkend, maar ook onwijs spannend.

Als een kind in de snoepwinkel zo blij liepen we de eerste uren rond om te zien hoe de trillingen de ervaring verrijken. Bij Astro’s Playroom voelde je de innovatie in iedere stap, terwijl voor Spider-Man Miles Morales de haptic feedback functie sporadischer gebruikt wordt. Aan de ene kant is dat jammer, maar de accu van de controller zal er stilletjes door in haar vuistje lachen.

Wanneer de DualSense volop gebruik maakt van de haptische feedback raakt deze namelijk aanzienlijk sneller leeg. Na vijf uur heb je dan toch wel even de oplader nodig, terwijl bij sporadisch gebruik van de feature de controller tot wel tien uur meegaat. Dit is toch aanzienlijk meer dan de DualShock 4.

Opvallend is dat de accu niet zoveel stress krijgt bij het gebruik van de andere nieuwe feature: de adaptive triggers. Ook hiermee wordt duidelijk dat Sony uit is op innovatie. Dit keer door de trekkers van de DualSense veerkracht te geven die per situatie verschilt. Afhankelijk van wat je in een game doet, vereisen de trekkers meer kracht.

Met de adaptive triggers word je als het ware in de game gezogen, wanneer je een pijl aanspant in je boog of wanneer je de door de straten van New York slingert als Spidey. De sensatie verschilt sterk per situatie, net als de vingerkracht die je moet gebruiken. We zijn dan ook benieuwd hoe de adaptive triggers de ervaring van games als Ratchet & Clank Rift Apart of Horizon Forbidden West zullen gaan verrijken.

Wat games betreft heeft Sony een voordeel ten grootte van de PS5 zelf in vergelijking met Microsoft wanneer het op games aankomt. Sony lanceert haar vijfde generatie met een scala aan nieuwe titels die niet alleen laten zien wat next-gen is, maar het je ook laten voelen. Bij launch kan genoten worden van exclusives als Astro’s Playroom (die ook nog eens gratis is), Marvel’s Spider-Man: Miles Morales, Demon’s Souls Remake én Sackboy: A Big Adventure.

En dat zijn alleen nog maar de games van PlayStation Studios zelf. Daarbij komt namelijk nog een stapel exclusieve indies die gelijktijdig uitkomen, waardoor er al genoeg PS5-titels zijn om er de rest van het jaar mee te overbruggen. Misschien wel het mooiste van allemaal is dat de games divers zijn en er dus voor ieder wat wils is.

Dat de PlayStation Plus Collection ook nog als icoontje in menu is gestopt, blijkt een gouden zet. Het herinnert PlayStation Plus-gebruikers direct aan het feit dat er nog eens 20 toptitels van de PS4-generatie klaar staan om gespeeld te worden. Nieuwe gebruikers krijgen daarentegen direct een backlog van must-play titels die hier en daar via een update geoptimaliseerd zijn voor de PS5.

Backwards compatibility en Sony passen dan ook niet helemaal lekker door één deur. Hoewel Sony haar best doet door te pronken met het feit dat bijna alle PS4-games (geen PSOne, PS2 of PS3) op de PS5 ook speelbaar zijn, wordt lang niet iedere game geoptimaliseerd en zeker niet tot het level waarmee concurrent Microsoft haar games oppoetst. God of War (2018) speel je in dynamisch 4K met een variabele framerate tot 60 fps en met betere laadtijden, maar de game heeft daarvoor een speciale update gekregen. Iets waar lang niet iedere titel van zal genieten.

De Xbox Series X pronkt daarentegen met backwards compatibility van duizenden games van alle Xbox-generaties. Daarbij worden die titels via de console zelf voorzien van een upgrade op gebied van resolutie, framerate, laadtijden en automatische HDR. De PS5 moet hierin dan ook gewoon simpelweg haar meerdere kennen.

Toch hebben we de indruk dat Sony rustig als Kermit de Kikker haar thee drinkt, want zo druk maakt de Japanse gigant zich niet om backwards compatibility. De toekomst staat centraal. Nergens is dat zo goed te zien als in het grafische pracht en praal van de PlayStation 5.

Wie Spider-Man Miles Morales opstart en resolutie de voorkeur geeft, gaat moeite hebben om te onderscheiden wat de realiteit is. Native 4K in combinatie met HDR brengt ieder detail tot leven op een manier die voorheen onmogelijk werd gehouden. Je kunt als het ware de wimpers tellen van Miles en zijn vrienden, terwijl ook New York tot nieuwe hoogtes getild wordt.

Dit heeft natuurlijk met ray tracing te maken. PC-gebruikers liepen hierin ook al een tijdje voor, maar het wordt via de nieuwe consoles veel meer mainstream. Licht weerkaatst op betoverende wijze op stil water, terwijl de vele glazen wolkenkrabbers dansen met de reflecties van Spidey en de stad. Het is de volgende stap om games levensecht te doen lijken, zelfs in games met een wat kinderlijke stijl zoals Astro’s Playroom.

Waar geen grote stappen vooruit worden gezet is bij de User Interface. Deze lijkt in grote delen op de succesformule van de PS4. Er is een horizontale balk met vierkante vlakken waar je games op staan. Extra toevoegingen zijn de ingebouwde PlayStation Store, galerij en de PlayStation Plus Collection natuurlijk.

Voor Media is daarnaast een losse sectie op poten gezet, wat bijdraagt aan de gestroomlijnde en stijlvolle look. Andere functies in het startscherm worden elegant in de rechterbovenhoek van het menu verwerkt, waar je bijvoorbeeld makkelijk en snel bij je trofeeën kan komen.

Toch blijft wel de vraag hoe vaak je het startscherm ziet, want vanuit rustmodus word je als raket de game weer ingeschoten. Wanneer je op de PS-knop drukt, kom je tevens niet bij het startscherm zoals op de PS4 wel het geval was. De PlayStation 5 komt ingebouwd met een snelmenu dat naar hartenlust aanpasbaar is.

Hierin vind je onder andere de nieuwe Switcher-knop waarmee je snel tussen recente titels kunt schakelen. Deze moeten wel opnieuw opstarten. Het is dus geen tegenhanger voor de Quick Resume optie van de Xbox Series X. Eigenlijk is het ook niet nodig, want games zijn zo snel opgestart dat het de functie bijna overbodig maakt.

Toch heeft de UI van de PS5 wel nog een functie die compleet uniek is: Activities. In de PlayStation 5’s snelmenu zijn nu allerlei kaarten te vinden die activiteiten in games bijhouden en eventueel hulp video's voorschotelen voor games (mits ontwikkelaars deze maken). Deze video’s zijn niet alleen superhandig, maar de activiteiten geven je een extra duwtje in de rug om games langer te blijven spelen.

Progressie wordt bijgehouden voor iedere activiteit die je in-game doet. Ook voor Trophies, iets waar de die hard hunters al generaties lang op hopen. Eindelijk zijn de gebeden gehoord en ziet Sony in dat gebruiksgemak toch wel een grote rol speelt voor als je een console maakt.

Uiteindelijk is de PlayStation 5 dan ook een evolutie voor gaming, ondanks de kleinere SSD. Middels revolutionaire features wordt de immersie alleen maar groter. In combinatie met de pracht en praal die mogelijk wordt gemaakt door de sterk verbeterde hardware, leven games als het ware binnen je scherm. Dankzij de DualSense voel je dit zelf ook een beetje door de haptic feedback en adaptive triggers die iedere ervaring daadwerkelijk kunnen verrijken.

Toch slaagt de PS5 niet op ieder vlak, gezien de console als het op backwards compatibility aankomt wordt overklast door de concurrent. Wel heeft Sony geleerd dat het gebruiksgemak nog wat sleutelwerk nodig had en heeft daarom bij diezelfde concurrent slim afgekeken. Via een stijlvolle UI, die daadwerkelijk behulpzaam is tijdens het gamen, is er goed aan de weg getimmerd. Spelen zal je op de futuristische en monsterlijk snelle console dan ook veel doen én vanaf launch, want die line-up is van wat we gespeeld hebben onwijs sterk.