Fez Review

Ongeveer twee jaar geleden kwam de indiegame Fez uit voor de Xbox 360, na een ontwikkelperiode van maar liefst vijf jaar. Het was het wachten waard: gamers en critici waren laaiend enthousiast over de prachtige en unieke platformer. Nu mogen PlayStation 3-, PlayStation 4- en PlayStation Vita-bezitters ook eindelijk van de indieklassieker genieten.

Fez draait om het schattige witte marshmellowmannetje Gomez. Samen met zijn Doctor Who-hoedje (een ‘fez’) en het rondzwevende kubusje Dot – een verwijzing naar het elfje Navi uit The Legend of Zelda: Ocarina of Time – moet hij de wereld redden. En dat kan. Hij moet daarvoor alleen allerlei kleine vierkantjes vinden, die samen weer grotere kubussen vormen. Om bij die blokjes te komen zul je heel wat moeten klimmen, klauteren, springen én switchen van perspectief. Fez is namelijk een 2D-platformer die eigenlijk helemaal niet tweedimensionaal is.

Met een druk op de knop kan Gomez de hele wereld 90 graden draaien. Plotseling blijkt dat platte huisje toch echt vier muren te hebben. De simpele gameplaymechaniek zorgt – letterlijk en figuurlijk - voor verrassend veel diepgang; door het juiste perspectief te kiezen worden kisten die tegen de ‘andere’ muur staan zichtbaar, kunnen twee losse eiland één worden en kun je altijd wel een pad naar de top vinden. Het spelen met perspectief maakt van Fez niet alleen een ontzettend vermakelijke platformer, maar ook een heerlijke puzzelgame.

Om alle kubusjes te vinden, zal je talloze keren moeten switchen en honderden kamertjes, sublevels en sub-sublevels grondig moeten inspecteren. Maker Phil Fish heeft ervoor gezorgd dat je je tijdens je avontuur nooit verveelt. Zo zit het spel vol van verwijzingen naar klassiekers als Mario, Zelda en Tetris en kennen de puzzels veel variatie. Maar goed ook, want je bent uren en nog eens uren bezig alle kubusjes te verzamelen. Dat de puzzel- en platformactie nooit echt heel uitdagend wordt, vergeven we het spel; de relatief lage moeilijkheidsgraad doet niets af aan de geweldige ervaring die Fez biedt.

Bovendien kan je simpelweg niet om het prachtige uiterlijk heen. De herkenbare 8-bit stijl is ongelofelijk kleurrijk en ademt sfeer; het ene moment loop je een rustiek bosachtig level door, het volgende moment klauter je rond in een Film Noir-achtige omgeving met flikkerende neonborden en een – zoals het hoort – een depressief regenbuitje. Alleen al het uiterlijk maakt duidelijk dat Fish zijn hart en ziel in het spel heeft gestopt. Fez ademt pure liefde voor games uit. En op de next gen-console komt de game zo mogelijk nog beter tot zijn recht.

Ten tijde van de originele release kon de ontwikkelpassie niet voorkomen een aantal kleine bugs en glitches het spel teisterden. Daar zullen PlayStation-bezitters geen last van hebben; deze nieuwe versie is soepelste die je kunt vinden. Je kan daardoor probleemloos uren aangesloten puzzelen in de Gomez’ magische wereld. Stoppen hoeft überhaupt niet meer, want Fez ondersteunt cross-buy. Zo kan je in de trein verder waar je op de bank stopte.

In combinatie met de next-gen graphics van de PS4 zijn dat meteen alle verbeteringen van deze nieuwe Fez ten opzichte van de oudere versies. Verwacht dus geen extra content of andere veranderingen. Dit is Fez zoals Xbox 360- en PC-bezitters het spel al jaren kennen. Maar dan voor PlayStation-eigenaren.

Het enige kleine smetje dat van de Xbox 360-versie is overgebleven, is de map. Fez bestaat uit allerlei verschillende levels, sublevels en sub-sublevels die via deuren aan elkaar verbonden zijn. De game heeft een 3D overview-kaart die je wel vertelt welke levels je af hebt, maar niet duidelijk aangeeft waar deuren heen leiden. Dat maakt het soms moeilijk je bestemming te bereiken (ervan uitgaande dat je precies weet waar je heen wil). Gelukkig kom je uiteindelijk altijd terecht op de plaats van bestemming en is zelfs de meest onhandige omweg in Fez een leuk tochtje.

Eigenlijk is het meest pijnlijke aan deze nieuwe Fez-uitgaves de pijnlijke wetenschap dat er geen vervolg zal komen. De stond wel op de planning, maar heethoofdige Fish besloot na een online ruzie de industrie te verlaten en de game te annuleren. Laten we hopen dat Fez voor Sony’s platformen hem ertoe verleidt weer aan de sequel te werken.

Heb je een PlayStation 3, 4 of Vita? Dan mag je dit als verplicht speelvoer beschouwen. Het prachtige uiterlijk, het aandoenlijke sfeertje en de geweldige gameplay maken van Fez een absolute klassieker. Dat was de game al toen hij uitkwam op Xbox 360, en dat is hij nog steeds.