Civilization VI Rise and Fall Review - Toevoeging aan het basisspel

Elk deel van de Civilization-reeks is als een fles goede wijn: hoe langer je wacht, hoe beter het wordt. Dit geldt ook voor Civilization VI, dat met Rise and Fall zijn eerste grote uitbreiding heeft gekregen. Horen we Wilhelmina?! Zeker! Je leest er alles over in deze Civilization VI Rise and Fall review.

De DLC voegt allerlei nieuwe features, beschavingen, wonderen en units toe die het basisspel nieuwe diepgang en extra complexiteit bieden. En ook geeft de DLC je de mogelijkheid om als koningin Wilhelmina van Nederland de machtigste beschaving op aarde te maken.

Als je tenminste ervoor zorgt dat je steden trouw aan je blijven. Een van de nieuwe features is namelijk het loyalty-systeem, dat ervoor kan zorgen dat steden die niet trouw genoeg zijn hun onafhankelijkheid verklaren en zich zelfs aansluiten bij andere beschavingen. Hoe loyaal je steden zijn, wordt vooral beïnvloed door hoe dichtbij of veraf ze zijn van je andere steden. Het is daarmee een stuk minder makkelijk om nieuwe steden in een geheel ander deel van de wereld te stichten om zo een specifieke grondstof of chokepoint te bezetten.

Dit systeem zorgt ervoor dat je zonder oorlog te voeren nieuwe steden in handen kunt krijgen, in het geval dat steden van andere beschavingen door loyalty-druk van jouw steden zich bij jouw beschaving aansluiten. En het maakt het behalen van een domination victory een stuk moeilijker, omdat de steden die je met harde hand verovert minder trouw aan je zijn en zich waarschijnlijk onafhankelijk zullen verklaren.

Dit zorgt ervoor dat er een stuk meer planning komt kijken bij een domination victory en je met je legers minder gemakkelijk als een stoomwals over de wereld kunt trekken. Een welkome toevoeging, omdat domination victories in het basisspel wel iets te gemakkelijk waren.

De nieuwe dark, golden en heroic ages haken in op het loyalty-systeem. Aan het einde van elk tijdperk, zoals de middeleeuwen of de renaissance, wordt gekeken hoe goed jouw beschaving gepresteerd heeft. Dit gebeurt aan de hand van punten die je krijgt door bijvoorbeeld nieuwe beschavingen te ontmoeten, barbaren te verslaan of specifieke gebouwen en districten te maken.

Scoor je bovengemiddeld veel punten, dan gaat jouw beschaving een golden age in. Dit levert bonussen op, zoals snellere builder-units, en zorgt ervoor dat jouw steden een stuk trouwer zijn en meer loyalty-druk op steden van andere beschavingen uitoefenen.

Haal je niet genoeg punten, dan breekt er voor jouw beschaving een dark age aan. In dit duistere tijdperk zijn je onderdanen een stuk minder trouw en neemt de kans toe dat jouw steden zich af willen afsplitsen van je beschaving. Weet je ondanks deze en andere tegenslagen genoeg punten in een dark age op te bouwen, dan kun je terechtkomen in een heroic age, waarin je nog meer bonussen krijgt dan in een golden age.

Het systeem is zo opgebouwd dat je waarschijnlijk niet voortdurend of in een golden of in een dark age terechtkomt en het dwingt je te kiezen wanneer je je beschaving laat 'vlammen' en wanneer je het rustiger aan wilt doen. Dit is een erg toffe manier om je te richten op korte termijndoelen, naast het hoofddoel van het behalen van een culture, science, religious of domination victory.

Rise and Fall komt daarnaast met governors die een stad kunnen 'besturen'. Governors hebben specifieke bonussen die je steden helpen. Zo maakt Victor the Castellan het makkelijker om een stad te verdedigen tegen aanvallen en zorgt Pingala the Educator voor meer science en culture in een stad. Door governor points te verdienen, kun je een nieuwe governor kiezen of een bestaande governor upgraden. Doordat governors ook zorgen voor meer loyalty in een stad is het soms moeilijk kiezen tussen meer governors of het upgraden van bestaande governors, een welkome extra keuzelaag binnen het complexe geheel van Civilization VI.

Rise and Fall slaagt er minder goed in om al langer bestaande minpunten van Civilization VI op te lossen. Zo lijkt de AI van de computergestuurde tegenstanders niet verbeterd te zijn. Dit zorgt soms voor onlogische keuzes en slecht tactisch tegenspel van de computer.

Dit wringt met name bij de emergencies die de uitbreiding introduceert. Dit zijn situaties waarin je een specifiek doel moet bereiken om agressieve tegenstanders tegen te werken, zoals het terugveroveren van een bepaalde stad. Het spel wil dat je dit samen met andere beschavingen doet, maar geeft hen niet het kunstmatige verstand om hierin doelgericht met je samen te werken. Dit zorgt er vaak voor dat je de enige bent die zijn handen vuil moet maken.

Ook is er weinig veranderd aan het systeem van de zogenoemde warmonger penalties. Computergestuurde tegenstanders blijven nog steeds bijzonder lang en vaak boos op je als je oorlog hebt gevoerd, ook al gedraag je je daarna als het braafste jongetje van de klas. Dit zorgt vaak voor een alles of niets-situatie, waarin je of iedereen de rest van het spel tegen je hebt of je met bijna iedereen diepgaande allianties ontwikkelt. Meer focus op een gulden middenweg was fijn geweest, zeker omdat met Rise and Fall allianties meer bonussen opleveren.

De nieuwe beschavingen van Rise and Fall sluiten goed aan bij de nieuwe features van de uitbreiding en bieden veel variatie. Zo zorgen de handelsroutes van koningin Wilhelmina tussen je eigen steden voor meer loyalty en is het als Georgië gemakkelijker om zoveel mogelijk golden ages achter elkaar te behalen. Agressieve spelers kunnen aan de slag met Genghis Khan en Shaka Zulu en wie toeristen aan wil trekken met golfbanen kiest voor Schotland.

De nieuwe systemen van Rise and Fall zorgen ervoor dat Civilization VI nog meer lagen krijgt en dwingen je als speler om meer keuzes te maken en nog beter te plannen. En dat is iets wat elke Civ-fan als muziek in de oren moet klinken. Nu is het tijd voor een patch of uitbreiding die de AI onder handen neemt en het systeem van de warmonger penalties eerlijker maakt. Hopelijk nog even wachten dus, totdat Civilization VI nog beter gerijpt is. Tot die tijd biedt Rise and Fall genoeg goede dingen om je een flinke tijd bezig te houden.