Buena Vista Social Club Adios Review - De moeite waard

Het zal je maar overkomen: het ene moment ben je een (bijna depressieve) schoenpoetser, het volgende moment ben je wereldberoemd en ligt de wereld aan je voeten. Het overkwam de Cubaanse zanger Ibrahim Ferrer (1927-2005). Kom er meer over te weten via deze Buena Vista Social Club Adios Review.

Je hebt er vast weleens van gehoord, de Buena Vista Club. Zo niet, dan herken je vast wel deze CD-hoes. Het betreft hier een legendarisch album dat wereldwijd meer dan acht miljoen keer over de toonbank is gegaan. Buena Vista Club is de verzamelterm voor een groep Cubaanse muzikanten, vernoemd naar een gelijknamige club in Havana. De Cubaanse hoofdstad vormde het speerpunt van de samenleving als het ging om muziek. En muziek was in het leven van de Cubanen onmisbaar.

De naam van de club is niet nieuw, net zo min als de legendarische plaats, alsook de documentaire Buena Vista Social Club die de Nederlander Wim Wenders maakte. Niet voor niets draagt deze nieuwe documentaire de titel ‘Adios’, het is een documentaire waarin wordt teruggeblikt op de succesvolle carrière van de Cubanen. Hoe hebben de bandleden, die destijds al best op leeftijd waren, de plotselinge roem ervaren? Zoals de achterkant van de DVD-hoes het dan ook beschrijft, het gaat het hier om een “melancholische terugblik”.

De documentaire opent interessant met een inkijkje in de Cubaanse geschiedenis. Cuba is jarenlang een Spaanse kolonie geweest en in die tijd was het een zwaar leven voor Cubanen. Jaren waarin slaverrnij geen uitzondering was en waar diverse muziekinstrumenten verboden waren. Diverse percussie-instrumenten waren niet welkom. Dus op het moment dat Cuba zich vrijvocht van onderdrukking werden bongo’s en andere instrumenten belangrijker dan ooit. Het muziekgenre Son verspreidde heel snel door Cuba in de 20^e eeuw en voor de bevolking was het een uitlaatklep. Eén van alledaags, maar vooral één van jarenlange pijn en onderdrukking.

Met dat in het achterhoofd is het best gek dat de Son-muziek op een gegeven moment de wereld overging en wereldberoemd is geworden. Want het was niet feestmuziek op het eerste gezicht. Diverse oud-leden van Buena Vista Social Club komen tijdens de documentaire aan het woord en vertellen wat de muziek voor hen betekent heeft, en hoe dat gezien kan worden voor de Cubaanse cultuur en het land. Zeker interessant voor mensen die de muziek wel kennen, maar het verhaal erachter niet.

Er is duidelijk gebruik gemaakt van veel archiefbeelden. Want veel oude muzikanten uit de beroemde groep leven niet meer. Zoals één van de belangrijkste mensen uit de groep, Ibrahim Ferrer. Hij overleed al in 2005. Maar hij komt veelvuldig voor in de documentaire. Zo verteld hij dat hij een schoenpoetser was met een uitzichtloos bestaan en behoorlijk in de put zat en geen rooskleurige toekomst voor zich zag destijds. Al maakte hij al jarenlang muziek, hij was een nobody. Met de CD van Buena Vista Social Club was hij opeens in één klap wereldberoemd. Sterker nog, met een soloalbum won hij in 2000 zelfs een Grammy.

Zoals iemand anders in de documentaire verteld: iedereen krijgt in zijn leven één kans. Die komt maar één keer voorbij en dan moet je hem grijpen. Of dat waar is of niet, daar valt over te discussiëren, maar het is in ieder geval een interessant uitgangspunt voor een documentaire. Veel van de oude bezetting van de groep zagen het succes niet aankomen. Verteld wordt dat zodra Mendes een documentaire maakte alles helemaal in sneltreinvaart ging. De groep vloog de wereld over met overal uitverkochte concerten. Nog altijd is Ferrer één van Cuba’s meest beroemde muzikanten ooit, misschien wel de beroemdste.

Het enige wat nog wat ontbreekt aan de documentaire zijn fans van de band. Alles wordt nu heel erg verteld vanuit de muzikanten en hun visie op alles. Ondersteund met toffe oude concertbeelden. Maar het was nog leuker geweest als er ook fans aan het woord waren geweest die bijvoorbeeld de band volgde. Want hoe ging dat? En hoe vatte iemand uit Europa, bijvoorbeeld ons land (want hier vond het eerste concert plaats) de muziek op? Iets als pijn en onderdrukking die naar buiten werd gebracht, of toch geheel anders?

Dus sommige vragen blijven onbeantwoord, maar de rest van de documentaire is zeker wel de moeite waard. Het is spannend om te zien hoe mensen op leeftijd opeens hit na hit scoorden en de wereld aan hun voeten lag. Zo’n kans gun je iedereen. En daarmee is Buena Vista Social Club Adios een mooi slotakkoord van een prachtig hoofdstuk. Adios!