Assassin's Creed film Review - 'What the fuck is going on?'

"What the fuck is going on?", mompelt Michael Fassbenders personage op een bepaald moment in Assassin's Creed, de gelijknamige verfilming van Ubisofts wereldberoemde gamefranchise. Wie begin volgend jaar naar de bioscoop gaat om deze peperdure game-adaptatie te checken, zal die vraag ook hardop stellen. Waarom, dat lees je in deze Assassin's Creed film review.

De alsmaar groeiende populariteit van Assassin's Creed kent vele gronden, waarvan de sterke samenhang tussen fictie en geschiedenis een heel belangrijke is. Met deze langverwachte verfilming bewandelt de tamelijk onervaren regisseur Justin Kurzel min of meer hetzelfde pad. Ook in dit avontuur fungeren historische locaties als decor van belangrijke gebeurtenissen: dit keer draait het om de val van het Moorse Rijk, zo tegen het einde van de vijftiende eeuw.

Als regisseur had Kurzel meer dan genoeg ingedriënten om van Assassin's Creed een spectaculaire historische actieavonturenfilm te maken: een interessante setting, een vernieuwend plot, voortreffelijke locaties en vergezichten en met Michael Fassbender (X-Men, Prometheus): een dijk van een hoofdrolspeler in de gelederen.

Maar we moeten ook realistisch zijn: er rust al jaren een vloek op verfilmingen van games, met het oppervlakkige en rechtlijnige Warcraft: The Beginning als recent voorbeeld. Maar gelukkig doet verandering van spijs eten. Assassin's Creed pakt het anders aan dan andere gameverfilmingen. Deze film is niet per se bedoeld voor de fans van de serie. Dit is geen letterlijke verfilming van een van de games, dit is een compleet nieuw stand-alone verhaal dat voor iedereen begrijpelijk moet zijn. Tenminste, dat is de insteek.

In Assassin's Creed volgen we de trieste gebeurtenissen rondom de ter dood veroordeelde moordenaar Callum Lynch. Wonder boven wonder overleeft hij zijn executie en wordt hij wakker in een faciliteit van Abstergo Industries, een illuster bedrijf dat dankzij een baanbrekende technologie genetische herinneringen kan oprakelen. Callum ontdekt dat hij een verre kleinzoon is van Aguilar, een volleerde sluipmoordenaar die onderdeel uitmaakt van een mysterieus genootschap, de Assassijnen.

Abstergo eist van Callum dat hij als een soort laboratoriumrat haar machine instapt: de Animus. Voor de gamers staat de Animus bekend als een hooggeavanceerde slaapstoel, maar in de film is het een levensgrote machine met robotische armen. Toch blijft de truc hetzelfde: Callum kan via de Animus de avonturen van zijn voorvader in het vijftiende eeuwse Spanje beleven en op die manier geheime informatie verzamelen voor Abstergo.

Voor Callum is de missie klip en klaar: hij moet The Apple of Eden vinden. Een superzeldzaam artefact dat door een lang vergeten beschaving is gemaakt om de mensheid onder de duim te houden. Kwaadwillenden kunnen er zelfs iemands gedachten, emoties en gedrag mee sturen. Tijdens het verhaal lijkt Assassin's Creed de kijkers een akelig dilemma voor te leggen. Zoveel mogelijk mensen vermoorden om de vrije wil van de mens te redden, of juist zorgen voor onmiddellijke vrede, maar wel onder de vleugels van een dictatoriaal regime?

Klinkt vooral pretentieus, en dat is het ook. De manier waarop het verhaal uit de doeken wordt gedaan is vooral erg vervelend. Dat komt onder meer door de bijzonder slap geschreven dialogen en onbegrijpelijke beslissingen, maar vooral door de continue afwisseling tussen heden en verleden. Terwijl Callum in de Animus zit, wisselt de film voortdurend van setting: dan zien we weer die lelijke, steriele ruimtes van Abstergo, dan volgt er weer een wilde achtervolging door de stoffige middeleeuwse straten.

Deze achtervolgingen, die door strakke montage en dynamisch camerawerk erg fraai in beeld worden gebracht, vormen het absolute hoogtepunt in Assassin's Creed, maar door onbegrijpelijke tussenshots en afkappingen worden ze ook iedere keer weer de nek om gedraaid. Het schakelen naar het heden haalt de kijker uit de film en het tempo gruwelijk naar beneden. Het zorgt er bovendien voor dat je de andere sluipmoordenaars die Callum bijstaan zo weer vergeten bent.

Daar ligt ook meteen de crux in Assassin's Creed: al die vlakke en eendimensionale personages met hun persoonlijke problemen en dilemma's, ze kunnen je stuk voor stuk gestolen worden. Zelfs Michael Fassbender zet ondanks zijn onverbloemde charisma en onbetaalbare gelaatsuitdrukkingen geen sterke rol neer, zowel in het heden als in het verleden niet. Zijn rol blijft grotendeels een mysterie, net als zijn plotselinge beslissingen die wat ons betreft op weinig sympathie of begrip kunnen rekenen.

Sterker nog: zijn eindeloze zoektocht naar de appel ontpopt zich tot een belachelijk en ronduit hilarisch kat-en-muisspel waarbij de suffe one-liners je om de oren vliegen. Het absolute dieptepunt is de interne ruzie binnen Abstergo tussen de kwaadaardige CEO (Jeremy Irons) en zijn wat mildere dochter Sofia, gespeeld door Marion Cotillard. Allebei acteurs die uit het juiste hout gesneden zijn, maar hun karakters missen iedere vorm van diepgang of inhoud, wat de geloofwaardigheid van Assassin's Creed teniet doet. "The history of the world is the history of violence."

Alles leidt ertoe dat Assassin's Creed puur als film niet op eigen benen kan staan. Het enige wat de prent is, is een feest der herkenning voor de echte liefhebbers van de serie. De eeuwigdurende strijd tussen de rebelse Assassijnen en de oppressieve Tempeliers klinkt bij de gamers natuurlijk als muziek in de oren. En het rennen en klauteren over de Spaanse daken roept fijne, nostalgische herinneringen op, net als de (helaas vrijwel bloedeloze) executies met de verborgen messen en natuurlijk de welbekende Leap of Faith. Alle actie wordt bovendien weer opgeluisterd door een pompende soundtrack.

Assassin's Creed verdient het niet om deze titel te dragen. De film is bij vlagen oninteressant, onbegrijpbaar en zo nu en dan zelfs totaal niet te volgen. De momenten waarop de sluipmoordenaars vluchten door de middeleeuwse straten en klauteren over de Spaanse daken doen je verlangen naar meer, maar gek genoeg worden juist deze spectaculaire scenes bruut afgekapt voor oninteressante gebeurtenissen en dialogen in het heden. Eigenlijk net zoals in de games, maar groot verschil is dat deze film al snel als een plumpudding in elkaar zakt.