A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence Review (DVD) - gitzwarte Zweedse humor

De meeste films gebruiken gemiddeld 10 verschillende shots per scène. Als het aan Zweedse regisseur Roy Andersson ligt is dat helemaal niet nodig. Hij laat met één shot per scène zien hoe je het publiek blijft boeien, alleen al door compositie en gitzwarte humor. Lees er alles over in deze A Pigeon Sat on a Branch Reflecting on Existence review.

Als je maar één shot per scène laat zien, moet je goed nadenken over wat je dan laat zien, en hoe de compositie daarvan moet zijn. Daar is tot in de puntjes over nagedacht door Andersson.

Ze zijn absurd, bizar en vaak vervreemdend, al die verschillende situaties waarin de personages bijna autistisch tegen elkaar praten. Zo zien we bijvoorbeeld een 'verkoopduo' dat vampiertanden wil verkopen en een oversekste danslerares als een van de vele personages die de revue passeren.

Een duidelijk verhaal is bijna niet te volgen; de film is vooral fragmentarisch bedoeld, als een reflectie van de regisseur over het sullige leven zelf. Wel zijn veel scènes met elkaar verbonden door bijvoorbeeld dezelfde muziek (die gezongen wordt door verschillende mensen in verschillende situaties), of zinnen die vaak herhaald worden.

Deze reflectie heeft Andersson verwerkt in een drieluik aan films, waarvan A Pigeon Sat on a Branch het derde deel is. (De twee voorgaande delen zijn Songs from the Second Floor en You, the Living.) Ook zijn er geen beroemde acteurs gebruikt door Andersson, zodat ook daar de focus niet op ligt. Wel mag gezegd worden dat de acteerprestaties erg sterk zijn en veel bijdragen aan de droge humor.

A Pigeon Sat on a Branch is de titel van een nietszeggend gedichtje in de film. Dat 'nietszeggende', of 'nutteloze', is juist vaak het punt dat Andersson wil maken in de verschillende scènes. De nutteloosheid van het leven (en de dood), de basale menselijke gevoelens (van jalousie of geldlust) en depressie komen vaak aan bod.

Dit wordt verpakt in een flinke dosis humor en strakke dialogen, die geen woord te veel gebruiken. Neem bijvoorbeeld de scène waarin een moeder op sterven ligt, en heeft besloten al haar dure sieraden mee het graf in te nemen. Ze ligt letterlijk op haar sterfbed, met tas vol sieraden in de hand, waarbij je de omringende familieleden allerlei manieren ziet bedenken om die tas met sieraden af te kunnen pakken. De humor is dus pik, maar dan ook pikzwart.

Ook neemt de film de tijd voor alles en heeft het een kalmerend effect om naar te kijken. Toch kan het af en toe ook wat saai zijn, zeker als een shot je niet bevalt, of een dialoog stilvalt. Die saaiheid past bij een depressief donker sfeertje, maar voelt af en toe wel alsof het sneller had gekund. Dit neemt niet weg dat de film zichzelf tot compositorisch kunstwerk maakt, waardoor je in de meeste gevallen alleen daardoor al geboeid blijft kijken.

De shots die gebruikt worden zijn altijd establishing shots (een breed perspectief, dat een goed overzicht geeft van de ruimte). Er zijn meerdere focuspunten per shot, waarin naarmate de scène vordert, de actie zich verplaatst over je scherm.

Wat dat betreft lijkt het wat op een toneelstuk dat is opgevoerd voor de camera. Ook hebben de shots soms wat weg van een Little Britain sketch (een kille winkel met een toonbank en kassa), maar dan wat diepzinniger (en minder ranzig).

Juist vanwege het belang van de compositie, is het belangrijk om deze film op Blu-ray te kijken. Dit geeft een hogere resolutie, waardoor de shots meer detail laten zien, want daar heeft Andersson echt een oogje voor.

Ook is het dan makkelijker om te concentreren op verschillende punten in het shot. Een shot van een winkelstraat met een raam waarbinnen je mensen ziet eten en praten, zou het goed doen op Blu-ray. Voor de review hadden we helaas alleen de beschikking over een dvd, en de Blu-ray lijkt moeilijk aan te komen.

Daarbij komt dat er geen extra’s op de DVD staan, behalve een paar trailers voor andere films. Jammer, want bijvoorbeeld een interview met de regisseur was in dit geval heel interessant geweest.

A Pigeon Sat on a Branch is een leuke film voor als je eens een keer wat anders wii zien dan alleen maar de grote Hollywood-titels vol actie en bombastische scenes. Deze film neemt z’n tijd voor alle scènes, die erg sterk zijn, vol humor, maar toch soms wat saai.