Opinie: Mulan op Disney+ is de controverse meer dan waard

Na maanden uitstel, diverse controverses en uiteindelijk zelfs straight-to-streaming is Mulan nu eindelijk te zien via Disney+. Maar wat hield de gemoederen al die tijd zo bezig en was dat het eigenlijk wel waard?

Het is wat met de live-action remake van de Disney tekenfilm Mulan uit 1998. De film is al tijden klaar en stond gepland voor een release in maart van dit jaar. De film had daarmee de twijfelachtige eer om als een van de eerste films gecanceld te worden toen de gevolgen van corona goed duidelijk werden. Na meerdere keren uitstel besloot Disney dan maar de bioscoop helemaal over te slaan en de film meteen naar het eigen streaming platform Disney+ te brengen.

Maar in tegenstelling tot een andere remake, Lion King, besloot Disney te proberen iets van de investeringen terug te verdienen door de film de eerste drie maanden van een extra prijskaartje te voorzien. Dat was tegen het zere been van veel potentiële kijkers, die uiteraard liever gezien hadden dat ook deze film gratis aan het assortiment toegevoegd zou worden, zeker gezien het toch al karige aanbod dat Disney+ toe wist te voegen na de lancering van de dienst vorig jaar.

Disney vraagt ruim 22 Euro voor zogenaamde VIP toegang tot de film, wat betekent dat je de film drie maanden eerder kan kijken. Heb je daar geen zin in, dan is ook al bekend dat je tot 4 december kan wachten om de film gewoon gratis binnen het Disney+ abonnement te kijken.

22 euro is ruim meer dan de ongeveer vijf Euro die je voor de huur van een recente film bij pakweg Videoland betaalt, maar is ook gelijk aan twee bioscoopkaartjes. Met de opkomst van de mega-grote 4K ondersteunende thuisschermen en soundbars die de concurrentie met de bioscoopzalen best wel aan kunnen kan het wel eens interessanter worden om gewoon lekker thuis te gaan kijken, zittend op je eigen comfortabele bank, zonder dure drankjes en popcorn of luidruchtige mede-kijkers.

Interessant gaat worden of kijkers die 22 euro willen gaan betalen voor een première-film. Als voldoende kijkers bereid zijn extra te betalen voor een vroege toegang tot de film kan het zo zijn dat Disney deze aanpak vaker gaat toepassen. Dat zou grote gevolgen kunnen hebben voor de onderlinge verhoudingen en afspraken tussen filmproducenten en bioscopen.

Op social media werd al geklaagd over de Amerikaans/Chinese hoofdrolspeelster Liu Yifei. Zij zou ten tijde van de protesten in Hong Kong haar steun voor de Chinese overheid uitgesproken hebben, wat niet goed viel bij de protestanten in Hong Kong, die juist meer onafhankelijkheid van diezelfde Chinese regering probeerden af te dwingen.

De keuze voor Yifei is geheel volgens ‘moderne inclusiviteitswensen’, en Yifei maakt gebruik van vrijheid van meningsuiting die in de Verenigde Staten geldt. Dan moet je niet raar opkijken als iemand eens een mening verkondigt die niet strookt met dat wat op social media trending of gangbaar is.

Daarnaast bleek dat Disney voor een nogal controversiële locatie gekozen had om een deel van Mulan te filmen, Chinese provincie Xinjiang, de regio waar volgens internationale mensenrechtenorganisaties de rechten van de Oeigoeren worden geschonden. Hier hebben tegenstanders zeker een punt. China is bijzonder groot en barst van de prachtige, wijdse gebieden, oude forten en iconische locaties. De keuze voor een dergelijke omstreden locatie is op zijn zachtst gezegd niet handig. Toch moet dit wel in perspectief gezien worden. Vrijwel de hele film is opgenomen in Nieuw Zeeland, aangevuld met zo’n twintig iconische plekken binnen China, waaronder dus in Xinjiang.

Al deze schandalen en oproer hebben zelfs tijdelijk geleid tot een oproep om Disney (+) te boycotten. Die oproep is een stille dood gestorven, net als andere verbolgen twittertrends als #CancelNetflix wat onlangs opdook rond de film Cuties. Prima, die cancelcultuur als je het even niet eens bent met een geventileerde mening moet echt zo snel mogelijk stoppen. Vrijheid van meningsuiting werkt immers twee kanten op.

Als je denkt dat Disney het verhaal van Mulan zelf verzonnen heeft, heb je het mis. Hua Mulan komt uit een Chinese legende, waarvan de eerste keer op schrift melding gemaakt wordt in de Ballade van Mulan, ergens rond de vijfde eeuw van onze moderne jaartelling. Mulan is een vrouw die de plaats inneemt van haar vader op leeftijd om te dienen in het leger, door zich als man te vermommen. Pas na een lange diensttijd en eervolle vermeldingen onthult ze dat ze eigenlijk een vrouw is, tot grote verbazing van iedereen.

Het verhaal van Mulan is al vaker verfilmd en heeft diverse keren tot theatervoorstellingen geleid. Het is daarmee een stokoud, maar populair verhaal van een vrouw die zich verzet tegen sociale onderdrukking en is daarmee eigentijdser en relevanter dan ooit. Natuurlijk heeft Disney zo een eigen interpretatie van het verhaal van Mulan gemaakt, maar het boodschap uit de Ballad is nog steeds de kern van de film.

Mulan is bepaald niet de eerste live action film remake van een klassieke Disney film. Wat begon als een voorzichtig probeersel in 1994 met de remake van Jungle Book (een film die inmiddels al een tweede remake gehad heeft!) heeft alleen al dit jaar geleid tot een heruitgave van Dumbo, Aladdin, The Lion King en Sleeping Beauty.

In tegenstelling tot veel eerdere remakes kent Mulan wel degelijk aanpassingen aan het verhaal. De tekenfilm is vrij netjes en daarmee geschikt voor alle leeftijden, in de live-action versie gaat het er hard aan toe, zowel in de martial arts gevechten als in de grote gevechten tussen legers. Soldaten gaan dood en er wordt stevig op los gehakt.

De kleine hagedis/draak Mushu heeft het veld moeten ruimen, maar daar krijgen we andere personages voor terug. Samen met Mushu is ook de humor overboord gegooid. De film is on-Disney serieus waar geen ruimte is voor comic relief, anders de onderlinge soldatenhumor. En dan Mulan zelf. In tegenstelling tot de tekenfilm is de nieuwe Mulan een dame die van wanten weet. Zij is zeker niet zwak en kan zich al snel meten met haar mannelijke mede-soldaten om daar vervolgens ruim bovenuit te stijgen. Minder brein en meer power (Chi) dus.

In de trailer kan je al zien dat Mulan een speciale film is. De beelden zijn prachtig en de actie spat van het scherm. Na het zien van de hele film is dat alleen maar te onderschrijven. Mulan is een actiefilm die volledig voldoet aan de hedendaagse film-normen. Mulan is eigenwijs, heeft een duidelijke mening en is niet bang in te gaan tegen geldende normen en waarden als de nood aan de man/vrouw is.

En zo past al die controverse prima bij een film als Mulan, die in de basis draait om het niet conformeren aan dat wat iedereen ‘sociaal geaccepteerd’ vindt, maar gewoon je eigen gang gaan.

Dat zouden eigenlijk veel meer films moeten doen.