Kijktip op Picl: Babi Yar. Context

Nooit meer zou de Tweede Wereldoorlog gebeuren, toch? En zie nou eens, al het leed in Oekraïne…
Een land dat al eerder zwaar geteisterd is in de oorlog, niet alleen in 2014, maar ook in de Tweede Wereldoorlog. Wist je dat er ooit meer dan 33.000 mensen zijn vermoord in slechts twee dagen tijd? Nee? Dan moet je Babi Yar. Context gaan kijken.

Het is een twee uur durende documentaire van de Oekraïense regisseur Sergei Loznitsa en gaat over de massa-executie die heeft plaatsgevonden in Babi Jar, een ravijn vlakbij Kyiv.

"Hij zei me dat hij moest wachten, daar verderop. Als alle Joden vermoord zouden zijn, zou hij me ophalen en me laten gaan." Het zijn de woorden van een ooggetuige die op bizarre wijze wist te ontkomen, maar je raadt het al: haar stond net zo goed de dood te wachten. De dood in een ravijn, wat al vol lag met duizenden doden. In twee dagen tijd werden er in 1941 33.771 Joden vermoord in Babi Yar.

Schokkend. We kennen allemaal Anne Frank en de concentratiekampen, van Auschwitz en Westerbork natuurlijk. Maar het verhaal van deze documentaire is minstens zo schokkend. De documentaire is opgebouwd uit enkel archiefmateriaal en daardoor zit je steeds te kijken naar beelden waarvan je niet kunt geloven dat ze echt zijn. Dat begint al met mensen die naakt moeten zijn, aan hun haren over straat wordt getrokken. Je weet niet naar wat voor mensonterende praktijken je zit te kijken.

Je vraagt je ook af hoe er zoveel mensen in zo’n korte tijd vermoord kunnen zijn. Hoe is dat geregeld? Daar geeft de documentaire antwoord op. De tweede helft is nog schokkender dan de eerste helft, omdat daar mensen aan het woord komen die d situatie hebben overleefd. Eén persoon die aan het woord komt is een Duitser die vertelt dat hij daadwerkelijk Joden heeft vermoord. Het is bizar.

In Kiev stond een monument voor Babi Yar. Dat is al snel na afgelopen 24 februari plat gebombardeerd door de Russen. Wat ons betreft is Babi Yar. Content de kijktip van de dag. Waarom? Opdat wij nooit zullen vergeten.