Column: AI in smartphones zorgt voor vertrouwensproblemen

Dankzij AI krijgen smartphones steeds meer nieuwe, handige en slimme functies. Maar kunnen we straks nog wel foto’s vertrouwen?

Het is geen geheim dat AI bezig is aan een gigantische opmars. De technologie heeft zelfs voor zoveel impact gezorgd, dat de EU een wet heeft aangenomen om grenzen te leggen aan kunstmatige technologie en in de Verenigde Staten zijn er al lange tijd discussies over wetgeving.

In de Amerikaanse verkiezingen is AI ook al een grote talking point. Zo claimt Donald Trump dat Kamela Harris liegt over de menigte bij haar bijeenkomsten, terwijl de voormalig president zelf een afbeelding heeft gebruikt - die overduidelijk door AI is gemaakt - om Taylor Swift-fans achter zich te krijgen. Of de gigantisch populaire popster daar werk van gaat maken, is nog niet duidelijk.

Met AI worden de laatste jaren al langere tijd veel afbeeldingen gegenereerd. Meestal is daarbij aan een paar factoren te zien of de afbeelding echt is of niet. Zo heeft kunstmatige intelligentie moeite om te leren dat mensen vijf vingers hebben aan elke hand en ogen kunnen soms alle kanten op kijken.

Bij dat soort afbeeldingen wordt alles gemaakt door AI. Maar wat als de technologie gebruikt wordt bij foto’s die eerst door een echte camera zijn gemaakt? Dan wordt het al een stuk lastiger om te achterhalen of je wel naar een echte foto aan het kijken bent.

Natuurlijk is dat al langer een kwestie. Iemand die goed overweg kan met Photoshop kan een foto bijvoorbeeld compleet aanpassen. Maar die kennis en vaardigheden heeft verreweg niet iedereen. Maar met nieuwe smartphones is dat ook helemaal niet nodig.

De nieuw aangekondigde Google Pixel 9 smartphones gaan bijvoorbeeld weer een stap verder met AI. Sinds de Pixel 6 is de Magic Eraser al een ding, waarbij je ongewenste objecten op een foto eenvoudig weg kan halen, maar daar zitten grenzen aan. Het is handig om bijvoorbeeld een stel in de verte op de achtergrond weg te halen. Maar als je een groot object weg wil halen, dan zie je overduidelijk artifacts verschijnen op de foto.

Op de Pixel 9 kan je foto’s aanpassen in een nieuwe app genaamd Pixel Studio. Sta je bijvoorbeeld langs een weg, dan kan je die weg selecteren en omtoveren in iets compleet anders met AI. Maak er bijvoorbeeld een kolkende rivier van. Je kan in een handomdraai je vakantiefoto’s een stuk avontuurlijker maken en niemand weet of hij naar een echte of aangepaste foto aan het kijken is.

Ook worden er met AI handige en ‘onschuldige’ functies toegevoegd. Heb je bijvoorbeeld niemand in de buurt die een groepsfoto kan maken? Dan kan één iemand de foto maken en vervolgens kan je een tweede foto maken met alleen de afwezige persoon, om ze vervolgens samen te voegen.

Je hoeft zelfs niet te gokken waar de rest van de groep eerst stond. Degene die de tweede foto maakt ziet namelijk een soort 3D-uitsnede van de andere mensen op de foto. Zo kan de tweede fotograaf precies de juiste instructies geven aan de originele fotograaf.

Het zijn van dit soort handige functies die problemen oplost waar mensen geregeld mee worstelen. Je wil bijvoorbeeld niet altijd een ober storen om een foto te maken of misschien vertrouw je de mensen of straat simpelweg niet met jouw dure smartphone.

Het zou alleen wel handig zijn als er een soort indicatie komt als een foto wordt aangepast met AI. Het hoeft geen gigantisch watermerk te zijn, maar een klein icoontje onderaan zou al veel ‘list en bedrog’ kunnen oplossen als het aankomt op kunstmatige intelligentie. Anders neem straks iedereen een flink korreltje zout bij alle vakantiefoto’s op Instagram en worden er zelfs vraagtekens gezet bij een oprecht coole foto die je hebt gemaakt.