90 jaar Disney: De favoriete films van XGN

Het is deze week maar liefst negentig jaar geleden dat de fantasierijke Walt Disney zijn inmiddels miljardenbedrijf begon met zijn broer. Toen heette die organisatie nog The Disney Brothers Studio. De XGN-redactie eert Disney door haar Disney-filmfavo's te onthullen.

Vraag een gemiddelde persoon naar welke Hitchcock-films die heeft gezien of misschien Michael Bay-blockbusters en de kans is er dat iemand je met grote ogen aankijkt. Hoewel Psycho en Transformers gigantische producties zijn, zijn het niet per se films die iedereen gezien heeft. Vraag je iemand echter naar een Disney-film, dan zal hij of zij er altijd wel een kunnen noemen. Disney is inmiddels eigenaar van enorme merken als Marvel en Star Wars, maar het is niet altijd zo groots geweest.

In die 90 jaar dat Disney bestaat, is er gigantisch veel gebeurd. Het begon allemaal met ambitieuze broers die toffe tekenfilms wilden maken, maar het groeide al snel uit tot een toonaangevend bedrijf in de filmwereld. Sneeuwwitje was hun eerste lange film en daarna zouden er nog veel klassiekers volgen. Zelfs in de pretparkwereld was en is Disney een grote speler, want Walt Disney wilde maar al te graag zorgen dat ouders en kinderen geëntertaind werden.

Hoewel je waarschijnlijk vooral positieve associaties hebt met Disney, is het niet altijd een succesvol merk geweest. Het meest trieste in haar geschiedenis is uiteraard de dood van Walt Disney toen hij slechts 65 jaar oud was. Daarna kende Disney een zeer moeilijke periode waarin de films maar niet aan wilden slaan.

Gelukkig is dat in de jaren '80 weer helemaal goed gekomen en niet snel daarna verschenen er steeds meer live-actionfilms van de studio. Niet langer de Sneeuwwitjes, Bambi's en De Kleine Zeemeermins, maar Beverly Hills Chihuahua, Skyhigh en natuurlijk Pirates of the Caribbean. Of je nou een kind bent of een volwassene, Disneyklassiekers zijn tijdloze films die generatie op generatie meegaan. De een vindt Tarzan maar zo-zo, terwijl er bijvoorbeeld in onze eigen redactie iemand rondloopt die die film de hemel in prijst. Wie dat is, dat lees je hieronder, want onze redactie deelt graag met jou haar favoriete Disney-klassiekers:

Waarom?
The Lion King is een tijdloos kunstwerk in de filmindustrie omdat het een hoop moeilijke onderwerpen op perfecte wijzen behandelt. De dood, het vallen en opstaan in het leven en het uit het oog verliezen van vrienden om ze vervolgens later weer terug te vinden. Het gebeurt in de dierenwereld, maar ook bij ons. Als kind zijnde dacht ik er allemaal niet zo bij na, maar later als ik eraan terugdenk dan ontgaat het gevoel van kippenvel me niet dat Disney hier zo ongelofelijk briljant mee is omgegaan.

Favoriete moment?
Het moment dat Simba werd geboren en als klein welpje hoog boven de leeuwenrots werd vastgehouden door Rafiki. Pure emotie, die niet makkelijk te beschrijven is.

English of Nederlands?
In het Nederlands gekeken, tenminste vroeger. Toen ik nog klein was, keken films op die manier voor mij een stuk makkelijker weg. Dat is nu wel anders, uiteraard.

Waarom?
Ik hou niet echt van de klassieke Disney films met de slappe tekenfimpjes en neppe personages. Nee, ik hou absoluut niet van Disney. Gelukkig zijn ze bij Disney de laatste jaren een volledig andere weg ingeslagen en daarbij hoort Pirates of the Caribbean natuurlijk bij. Bij deze film lach ik mij altijd helemaal kapot. Het is grappig, spannend en heeft een tof verhaal, maar het beste eraan is toch wel Captain Jack Sparrow, gespeeld door Johnny Depp. Deze man weet mij bij iedere film te vermaken en ook als Jack Sparrow lukt hem dit uitermate goed.

Favoriete moment?
De eerste scène in die film staat mij nog het beste bij als Jack Sparrow op een mast staat van een gigantisch lijkend schip de haven van -ik denk Port Royal- binnen komt varen. Het blijkt echter een kleine, zinkende sloep te zijn die de steiger precies haalt, zodat Jack op vaste grond kan stappen alsof er niks aan de hand is, terwijl zijn 'schip' de bodem van de zee gaat verkennen. Natuurlijk zijn er talloze geweldige scènes in de film, maar deze binnenkomer zette gelijk het niveau neer voor de rest van de serie.

Waarom?
Ik vond deze film altijd vooral geweldig vanwege het paard dat erin zat, de enorme Philippe met zijn enorme hoofd. Ik was vroeger nogal een paardengek. Toch heeft deze film me wel meer geboden dan dat. Belle en het Beest heeft me levenslessen geleerd waarvan ik nog steeds regelmatig gebruik maak. Natuurlijk vooral het niet te snel veroordelen, maar ook zelfstandig keuzes te maken en zelfs de moeilijkste situaties in iets positiefs om proberen te draaien.

Favoriete moment?
Ik ben een hopeloze romanticus en dol op winter, dus voor mij is de scene waarin Belle en het Beest buiten in de sneeuw stoeien het leukst. De vogeltjes in die scene zijn heel erg schattig, maar de blikken die het Beest en Belle naar elkaar toewerpen zijn nog veel schattiger. Ik vind het liedje wat bij dat moment hoort ook prachtig. Heel vertederend.

English of Nederlands?
Nederlandstalig. Ik kijk tegenwoordig altijd in het Engels zoals het bedoeld is, maar we hebben het hier over 20 jaar geleden! Ik was superjong toen ik die film voor het eerst zag, dus ik had het in het Engels nooit begrepen. Nog steeds heb ik de voorkeur voor de Nederlandse, omdat ik de zangstem van Belle veel mooier vind in onze moerstaal.

Waarom?
Mijn favoriete Disney film moet toch wel Tarzan zijn. Ik weet nog goed toen die film uitkwam en ik als zesjarig jochie naar de bioscoop mocht om hem te zien. Ik kwam uit een klein dorpje dus dit soort uitstapjes naar de 'grote stad' waren voor mij altijd erg bijzonder. Door het grote scherm en het surround sound wist de film meteen grote indruk op mij te maken en ik kon achteraf mijn mond dan ook niet dicht houden over Tarzan. Later speelde ik samen met vrienden die Tarzan ook hadden gezien allerlei scenes uit de film na, waardoor Tarzan eigenlijk een beetje onderdeel is geworden van mijn jeugd.

Favoriete moment?
Mijn favoriete moment uit de film is wanneer je Tarzan ziet opgroeien samen met al zijn vrienden. Je ziet hem dan over boomstammen glijden en aan lianen slingeren, wat ik vroeger als kind geweldig vond om te zien. Bovendien wordt deze scene begeleid door de mooie muziek van Phil Collins. Hierdoor voel ik mij steeds weer een klein jochie in de bioscoop wanneer ik dat nummer Son of Man voorbij hoor komen.

English of Nederlands?
De Engelse versie heeft mijn voorkeur, maar dit is niet altijd zo geweest. De eerste keer dat ik de film zag was dit in het Nederlands en toen ik de videoband later op mijn verlanglijstje voor Sinterklaas zette, wilde ik dan ook de Nederlandse versie. Mijn ouders vonden het echter leuk om de film in het Engels te kopen met als reden dat de liedjes in de film origineel bleven. In het begin vond ik dit totaal niet leuk, maar na de Engelse versie toch een paar kansen te hebben gegeven, wist ik eigenlijk ook niet beter.

Waarom?
Dit was echt een heel moeilijke keuze tussen Tangled en Up. Ik vind de nieuwerwetse animatiefilms van Disney sowieso het tofst, en ik denk dat deze twee echt het leukst zijn. Waarom Up en geen Tangled? Beide films laten je schaterlachen, maar Up raakt je ook nog eens erg. Dat begin met Ellie en Carl, magnifiek!

Favoriete moment?
Weer een moeilijke keuze. Ik ik denk dat alle momenten met Doug - de hond - het leukst zijn. Neem het moment waarop Carl en Russel hem tegenkomen, en de viervoeter opeens begint te spreken. Totaal onverwacht en heel grappig. En wat dacht je van de quote: "I was hiding under the porch because I love you!" Hij is niet alleen grappig, ook nog eens een schatje. Squirrel!

English of Nederlands?
Engels, Engelstalige films hoor je gewoon in die taal te kijken. Liever ondertiteling dan Nederlandse B-artiesten die proberen de stemmen in te spreken.

Waarom?
The Lion King is dé Disney film wat mij betreft. De muziek is absoluut geweldig en het verhaal laat je een hele reeks emoties doorlopen. Nog steeds is het onmogelijk om de scène waarin Simba zijn vader probeert bij te brengen te kijken zonder een traantje weg te pinken. Aan de andere kant weet deze film mij ook aan het lachen te maken door de vele leuke momenten met onder andere Timon en Pumbaa. The Lion King weet een geweldig gevoel op te wekken dat ik bij de nieuwere Disney films helaas telkens weer mis.

Favoriete moment?
Het volwassen worden van Simba met het motto 'hakuna matata'.

English of Nederlands?
Ik heb als klein Tommetje The Lion King alleen maar in het Nederlands gekeken, maar doordat ik de liedjes in het Engels leuker vind, kijk ik tegenwoordig alleen nog maar de Engelse versie.

Waarom?
Mijn keuze ligt heel speciaal op Mulan vanwege de setting. Het is namelijk de enige Disney film die zich afspeelt in Azië en dat maakt het naast bijzonder ook interessant. Daarbij behoort Mulan tot de rij van Disney prinsessen, alleen is zij een stuk stoerder. Mulan is namelijk een krijger en slaat haar eigen mannetje, de prins op het witte paard hoeft dus geen stop te maken in China.

Favoriete moment?
Het is alweer heel lang geleden sinds ik deze film heb gezien, maar de beste momenten uit de film hebben te maken met Mushu. Mushu is een heel klein draakje die Mulan komt helpen in haar tocht om een krijger te worden en de eer van de familie hoog te houden. Gezien het hier echter gaat om een klein draakje zorgt dat vaak genoeg voor komische momenten. Na het opzoeken van wat korte filmpjes op YouTube kon ik eigenlijk meteen weer lachen om de simpele, maar o zo goede humor van de film.

English of Nederlands?
Op dit moment zou ik zeggen dat Engels de taal is om de film in te kijken. Alleen Mulan is in 1998 uitgekomen, dus het is vrij waarschijnlijk dat ik deze film als kleine jongen heb gezien en daardoor in het Nederlands. Hoe dan ook, Mulan is een ondergewaarde film die in beide talen gekeken kan worden.

Waarom?
Al sinds jongs af aan heb ik een voorliefde voor Alice in Wonderland. Verliefd was ik op de wereld, met de mysterieuze Caterpillar of de gekke Mad Hatter en March Hare, ik was er gek op. Het is ook één van de eerste Disney films die ik zag op jonge leeftijd, wat er natuurlijk nog meer aan de nostalgische factor bijdraagt.

Favoriete moment?
Het duurt eventjes, maar na een kleine veertig minuten ontmoet Alice eindelijk de Mad Hatter en March Hare. De tafel staat vol met schoteltjes, kopjes en andere lunchbenodigheden, terwijl de Hare en Hatter alleen maar schreeuwen en gillen over alles en niets. Fantastische scene, met natuurlijke de klassieke zin: ‘why is a raven like a writing desk?’

English of Nederlands?
Engels. Bij mij thuis werd het leren van een andere taal flink aangemoedigd en moest ik dus braaf voor de televisie zitten, terwijl de witte ondertiteling door het scherm heen raasde.

Waarom?
Dit is een soort ultieme liefdesverhaaltje, de romkom onder de Disneys. Liefde draait natuurlijk vaak om aantrekken en afstoten en dat gebeurt voortdurend tussen Belle en het Beet. Twee 'mensen' die elkaar eerst niet kunnen uitstaan, voelen zich later tot elkaar aangetrokken. Heel romantisch. Voor mij is het zonder twijfel de leukste Disney film. Bovendien zijn de overige personages ook onwijs schattig, zoals het kleine kopje.

Favoriete moment?
Het tofste moment vond ik op het moment dat het Beest in een mens verandert. Eerst huil je tranen met tuiten als hij doodgaat om vervolgens weer terug te keren. Ik weet nog dat ik als kind dit echt een geweldig moment vond. Ook vond ik hem als Beest aantrekkelijker, maar dat was meer omdat je 1,5 uur er tegenaan kijkt en dat dan gewend bent. Laatst heb ik de film nog weer eens bekeken en dan zeg ik nu: doe me toch maar die jongen op het einde, haha!

English of Nederlands?
Engels is mijn cup of tea.

Waarom?
Wanneer men het over Disney heeft, denk ik als allereerst aan het veel te dure attractiepark gelegen in Parijs en waar je van weet dat jij je kinderen ooit mee naar toe moet nemen. Maar als die gedachte eenmaal gepasseerd is denk ik al gauw aan de prachtige films die ze hebben gemaakt. Echter als je me vervolgens vraagt wat is je favoriete Disneyfilm, dan wordt het een zware discussie met mezelf. Kies je voor de nostalgische Disneyfilm of kies je voor de moderne Disneyfilm. Na veel wikken en wegen is de keuze uiteindelijke gevallen op The Lion King. Eervolle vermelding voor Aladdin en Toy Story. Waarom dan The Lion King? Het verhaal, de muziek, de prachtige personages, de diversiteit, alles klopt aan de film. Het is de eerste film die in mijn mega grote VHS-player ging, betoverend! Het is jammer dat de vervolgen minder goed hebben uitgepakt.

Favoriete moment?
De beste scène uit The Lion King is als Rafiki Simba uitlegt wie hij nu precies is. Dat Rafiki hem er aan herinnert wie hij is en wat hij moet doen. Rafiki die de rol van vader min of meer overgenomen heeft van Mufasa en Simba een druil om zijn oren geeft.

English of Nederlands?
Engels absoluut! Nederlandse nasynchronisatie is over het algemeen gewoon om te huilen. Daarnaast is Engels een mooiere taal dan Nederlands. Want zeg nu zelf, The Circle of Life klinkt toch vele malen toffer dan De kringloop van het leven.