Bordspel: Van Dale Familiespel Review

Mensen met een voorliefde voor taal worden direct gegrepen door een titel als Van Dale Familiespel. Wat is dat? Ga je dan een woordenboek maken of iets dergelijks? Nee, het is een bordspel waarin de Nederlandse taal belangrijk is, maar is dit iets voor jou?

Het wordt weer kouder in deze periode van het jaar en dan is er niets zo lekker als op de bank binnen te zitten. Nodig wat vrienden uit, trek een wijntje open en ga aan de slag met het Van Dale familiespel. Voor 35 euro heb je het spel te pakken.

Van Dale Familiespel
Type: bordspel
Aantal spelers: 2-4
Leeftijd: vanaf 8 jaar
Duur: ca. 60 min.
Uitgever: Jumbo
Uitbreiding: n.v.t.
Huidige adviesprijs: € 35,-

Voor iedereen geschikt
Op de doos staat heel groot "Hét taalspel voor jong en oud!" Laat je alleen niet misleiden door deze tekst. Eigenlijk snijdt Jumbo zichzelf namelijk een beetje in de vingers. Taalliefhebbers zullen van een koude kermis thuiskomen als ze denken dat het een ingewikkeld spel is waarbij diepzinnige vragen over taal gesteld worden. Het is waar dat taal een rol inneemt, maar dat het voor een jong publiek geschikt is, klopt absoluut, want zo moeilijk wordt het allemaal niet.

Speelbord met letters en een draaischijf
Het spel bevat een speelbord waarop de letters van het alfabet staan afgebeeld, deze letters staan verspreid over het bord en daartussen staan lege vakken. Hier omheen, staan andere vakken genummerd van 1 tot 20. En verder heeft het spel een draaischijf. Er staan nog wel een paar andere vakjes om, maar daarover straks meer.

Een woord verzinnen
Hoewel het er in het begin even moeilijk uit ziet, is het een kwestie van even goed de spelregels doorlezen en eenmaal beginnende, is het heel makkelijk. Je speelt het spel met twee tot vier spelers waarbij de bedoeling is dat iedereen voordat hij/zij begint met spelen een woord van vier letters opschrijft. Het is daarbij verstandig een woord te kiezen met letters waarmee meerdere woorden gevormd zouden kunnen worden. Het hoofddoel is dat jij elke letter op het speelbord verzamelt en als je dat lukt, ben je de winnaar.

De letters van je woord verzamelen
Uiteraard is het niet een kwestie van lopen en klaar is Kees. Allereerst is het zo dat aan elke letter een vraag is gekoppeld die goed beantwoord moet worden en ten tweede is het zo dat medespelers jouw woord kunnen raden. En als dit goed gebeurt, moet je weer opnieuw beginnen met een woord. Het leuke is dat dit het spelverloop erg spannend houdt. Al loop je aan kop, dan geeft het nog geen garantie dat je ook daadwerkelijk zult winnen. Dit geeft dan ook aan dat je het spel niet té serieus moet nemen, want fanatiekelingen zullen het niet leuk vinden dat ze geen garanties hebben om te winnen.

Het verloop van het spel
Een speelbeurt ziet er als volgt uit. Anders dan in sommige andere bordspellen, werk je niet met een dobbelsteen, maar met een draaiwijzer. Deze draaischijf heeft twee ringen, een binnenring en een buitenring. De binnering heeft getallen van 1/m 20 en de buitenring bevat dobbelsteengetallen van 1 t/m 6. De bedoeling is dat zodra een speler aan de beurt is, draait aan de schijf. Hij kijkt naar de buitenring om te zien hoeveel ogen van een dobbelsteen hij zich mag verplaatsen. Dus stel je gooit zes, dan loop je zes stapjes op het bord.

Soorten vragen
Nu zijn er drie mogelijkheden. Je komt op een lettervakje terecht, op een leeg vakje of op een vakje waarbij je een medespeler gaat uitdagen. Het meeste krijg je te maken met de eerste twee opties, dus een lettervakje of een leeg vakje. Als je op een leeg vakje terecht komt, moet je een vraag beantwoorden. In totaal zijn er 15 verschillende soorten vragen in de volgende categoriën:

Het voert te ver door om elke categorie nu afzonderlijk te bespreken. Maar met 165 vragen is er genoeg te doen en afwisseling volop. Daarbij is het ook erg leuk dat er nog eens 165 vragen zijn voor de kleintjes onder ons. Niveau 1 is bedoeld tot twaalf jaar, en niveau twee voor iedereen ouder dan dat. In totaal zijn er dus 330 vragen!

Opdracht a la Triviant
Als je de vraag goed beantwoordt, mag je nog een keer aan de schijf draaien en weer lopen op het speelbord. Kom je weer op een leeg vakje, herhaalt zich dezelfde procedure. Maar uiteindelijk moet je op zoek naar één van de vier letters van jouw woord. Dus wat gebeurt er als je op een letter terecht komt? Daarvoor is de binnenring van de draaischijf. Je draait dan een getal één tot 20 en krijgt dan een iets moeilijkere opdracht dan bij de vragen die gekoppeld zijn aan de lege vakjes. Althans, dat is de bedoeling, uiteraard zal dit lang niet voor iedereen zo opgaan. Het principe kun je vergelijken met Trivant.

Ook met de grotere opdrachten die bij de letters horen, heb je net als bij de andere vragen, weer twee niveaus. Dus stel je draait 19, dan staat er: I. Een dier. II. Drie dieren. Kortom, een kind moet een dier kunnen opnoemen met de letter waar hij op staat, en een volwassene drie.

Houd er dus goed rekening mee met wat voor letters er in jouw woord zitten die jij hebt opgeschreven voordat je begon met spelen! Want uiteindelijk moet je een opdracht doen met drie van de vier letters. Drie instrumenten verzinnen met de letter 'i' kan dan ook best ingewikkeld zijn, waarbij de vraag ook nog eens is hoe lang je iemand wilt laten nadenken. Wat dat betreft had er best nog een klein zandlopertje aan het spel toegevoegd mogen worden. Het is trouwens wel een klein nadeel dat er soms niet echt een balans is, of vragen zijn lastig of te makkelijk.

Je tegenstander pesten
Maar als je het antwoord wel gewoon goed hebt, leg je een chip op die letter. Op deze manier kan iedereen zien hoe het ervoor staat, want uiteraard speelt iedereen met een andere kleur. Want in je strijd op zoek naar alle vier letters uit jouw woord, kun je elkaar dwarsbomen. Behalve letters en lege vakken staan er namelijk ook nog een paar andere dingen op het speelbord: tunnelvakken en een dwarsboomvak en een wedstrijdvakje. Een tunnelvalk is simpel, hiermee kun je via een kortere route naar een letter toe.

Maar echt leuk wordt het met het woordenstrijdvakje en het dwarsboomvak. Op deze manier kun je zorgen dat spelers een chip kwijtraken van een letter of laat je bijvoorbeeld iemand een beurt overslaan. Het geeft een grappige noot aan de serieuze vragen, dus dat is goed bedacht.

Weet je zeker dat je een woord weet?
Mocht je op een gegeven moment denken dat je het woord weet waarnaar iemand op zoek is, dan mag je dit aan begin van jouw speelronde uitspreken. Als je het goed hebt, moet diegene aan een nieuw woord beginnen, maar als het fout is, raak jij zelf een chip kwijt. Denk dus goed na voor je zo'n beslissing neemt.

Aanschaf waard
Al met al zul je na een uur uitgespeeld zijn en heeft er iemand gewonnen. Wil je langer bezig zijn, kun je met elkaar afspreken een langer woord te nemen, bestaande uit bijvoorbeeld vijf of zes letters. Door de veelheid en diversiteit een vragen en opdrachten is het spel in ieder geval één om vaker uit de kast te trekken. Jammer is dat het qua taal niet heel erg diepgaand is, maar het is dus wel voor iedereen geschikt. Er is goed rekening gehouden met twee doelgroepen: jongeren en volwassenen. En al met al is Van Dale Familiespel dan ook prima een bordspel dat je in je kast kunt neerzetten, naast het Van Dale woordenboek bijvoorbeeld!

Pluspunten:
+ Duidelijk rekening gehouden met twee doelgroepen
+ Veelheid en diversiteit aan vragen
+ Spelverloop kan zomaar veranderen
+ Elke keer als je speelt is het weer anders

Minpunten:
- soms weinig balans in moeilijkheid
- ongeschikt voor fanatiekelingen: kennis vormt geen garantie te winnen