Kinderen besteden steeds meer tijd achter beeldschermen

Kijk eens rond in de bus of trein en je ziet de volgende stap in de evolutie van de mens. Het zou menig bioloog niet verbazen als er over vijftig jaar een flinke kink in de nekwervels is geëvolueerd, aangezien de mens nog nooit eerder zo veel tijd doorbracht met zijn kruin naar voren gericht in plaats van naar boven.

Jong en oud, arm en rijk, iedereen zit tegenwoordig gebogen over zijn smartphone de wereld te beleven terwijl de wereld om ons heen aan ons voorbijgaat. Is het tijd om in te grijpen?

Wat volwassenen met hun smartphones uitspoken, moeten ze zelf weten, daar zijn veel mensen het wel over eens. Maar hoe zit het met kinderen? Overwerkte ouders parkeren hun kinderen maar wat graag voor de televisie, waardoor die soms dienstdoet als surrogaatoppas. Dat wreekt zich op latere leeftijd, blijkt uit onderzoek. Het kinderbrein is gedurende de eerste drie levensjaren net een porseleinen pot: erg kwetsbaar voor invloeden van buitenaf. Buitensporig televisie- en schermkijken kan de hersenontwikkeling van je kind beïnvloeden.

In Zuid-Korea, waar de smartphone almaar meer de scepter zwaait, denkt de overheid erover de 'schermconsumptie' van kinderen aan banden te leggen. Dat wil de Koreaanse volksvertegenwoordiging met een heuse avondklok bewerkstelligen. Een ouderwetse oplossing voor een nieuwerwets probleem, dus.

Er is weinig animo voor dit soort plannen in de rest van de wereld doordat er in de wetenschap veel verdeeldheid heerst over de invloed van de nieuwe media op de tere kinderziel. Wel is in 2004 al aangetoond dat er bij kinderen wel degelijk een verband bestaat tussen televisiekijken en aandachtsstoornissen.

Het nadeel van dit onderzoek is dat het niet is toegespitst op nieuwe media. Een smartphone of tablet is iets anders dan een televisie. Kinderen geven tegenwoordig veel meer om deze nieuwe media dan om de traditionele kijkkast.

Zelfs de consoles, die jarenlang niet uit de gemiddelde woonkamer waren weg te denken, moeten het de laatste jaren ontgelden. Het eerder genoemde onderzoek is eigenlijk achterhaald, aangezien de nieuwe media een eigenschap bezitten die de televisie in principe niet heeft: interactiviteit.

Apps kunnen een kind veel leren, van tellen tot een nieuwe taal. Wie zich niet druk maakt om de risico's van schermen, zou zijn kind zonder twijfel lange tijd met een smartphone of tablet laten spelen. En juist daar zit dat onvermijdelijke addertje.

Een scherm van een smartphone verschilt immers niet te veel van dat van een televisiescherm. Goed, het mag in diameter een stuk kleiner zijn, maar de beperkte grootte van het scherm valt in het niet bij de kijkafstand. Kinderen zijn soms zo enthousiast dat ze het touchscreen bijna met hun neus bedienen.

Wie weet is het helemaal niet zo onverstandig om rustig aan te doen met kinderen en hun blootstelling aan schermen. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Een groot probleem voor veel ouders blijft natuurlijk hoe ze hun kinderen kunnen bezighouden als ze maar korte tijd achter een scherm mogen doorbrengen.

Nu sommige leeftijdsgenootjes al met hun eigen Samsung Galaxy S5, kan het heel lastig zijn kinderen de toegang tot de moderne apparatuur te ontzeggen. Wat vinden jullie ervan? Moet er van overheidswege een beperking van de schermtijd voor kinderen komen of moeten we ons allemaal gewoon niet zo'n zorgen maken?