The Witness Review - Verbazing, frustratie, euforie

In de The Witness Review van XGN duiken we diep in dit puzzelspel van Braid-bedenker Jonathan Blow. Het resultaat? We zijn veel te verwend geraakt.

Er kan veel gezegd worden over de games die we vandaag de dag spelen. Je hoort het vaak: gamers worden bij het handje genomen, de uitdaging is volledig weg en alles wordt voor ons voorgekauwd als een vogel die haar kuikens te vreten geeft. Zelfs de games die als moeilijk worden gezien zoals Dark Souls zijn in de kern niet eens écht onmogelijk moeilijk. We zijn simpelweg een stel verwende krengen geworden.

Jonathan Blow (bekend van Braid, die hij in zijn eentje maakte) is hier al te bekend mee, en bewijst met The Witness dat dit allemaal waar is. Hij heeft met The Witness een ouderwets cryptische game neergezet waar menig andere ontwikkelaar nog wat van kan leren. Laat ons uitleggen waarom The Witness voor ons een ware wake up call was.

In The Witness verken je een mysterieus verlaten eiland door een heleboel puzzels op te lossen. Over het hele eiland staan panelen met (op het eerste gezicht) simpele doolhofpuzzels. Je moet jouw lijntje van het begin naar het einde van het doolhof zien te brengen. Makkelijk toch?

Mooi niet, want The Witness is allesbehalve makkelijk. De doolhoven worden met elke stap lastiger en er worden steeds nieuwe regels geïntroduceerd, waardoor het niet meer een kwestie is van simpelweg het lijntje naar het einde krijgen. Om het niet te verpesten gaan we geen voorbeelden noemen, maar laten we zeggen dat de puzzels in The Witness zich niet beperken tot de grenzen van de doolhoven. Er is veel meer aan de hand.

De hele game is namelijk gebaseerd op het ‘Aha!’ moment dat in nagenoeg alle games niet meer aanwezig is tegenwoordig. Je kan op één puzzel uren, misschien wel dagenlang vast zitten. Vanwege het non-lineaire karakter van de game (het eiland is groot, en de volgorde van de puzzels maakt niet uit) kan je gelukkig wel altijd nog een andere puzzel ergens anders proberen. Vaak helpt dit zelfs; soms wordt een deel van de puzzel die je niet snapt op een andere plek uitgelegd.

De kracht van The Witness ligt gelukkig niet alleen in het feit dat de game puzzelelementen direct aan je uitlegt. Er is hier geen sprake van tutorials, walkthroughs of een hintknop links onder in beeld. Alle nieuwe elementen worden via de spelomgeving aan jou als speler ‘uitgelegd’. Soms iets minder duidelijk dan andere keren, maar er is altijd wel een subtiele hint in de omgeving verborgen.

De spelwereld zit niet alleen vol met hints, het is ook nog eens geweldig vormgegeven. De kleuren spatten van het scherm en alle verschillende delen die je zal verkennen zijn beide mooi en mysterieus. Het ademt dezelfde sfeer vergelijkbaar met een game als Portal of The Stanley Parable. Geheime audio logs met quotes van auteurs en historische personen geven de game een ietwat pretentieus tintje, maar voegen wel toe aan de mysterieuze sfeer.

Jammer is alleen dat in tegenstelling tot een Portal of Stanley Parable, een verhaallijn of narrative ontbreekt in The Witness. Natuurlijk heeft niet elke game een episch meeslepende verhaallijn nodig. Verwacht hier in ieder geval ook geen verborgen verhaal of iets dergelijks; The Witness is droog puzzels maken en de enige motivatie om ze op te lossen is jouw eigen slagen en falen.

Het is jammer dat The Witness een beetje aan de dure kant is (€37), anders zouden we je aanraden deze game meteen te halen als je weinig waarde hecht aan een verhaal en van puzzelgames houdt. Want qua speelduur zit het zeker wel goed. The Witness is een uitdagende puzzelgame geworden met een prachtige spelwereld en een moeilijkheidsgraad waar je U tegen zegt. Dit is niet een game die je zomaar in een middagje uitspeelt!

Frustratie, verbazing, en verbluffing ga je allemaal meemaken tijdens het spelen van The Witness. Als je dan toch die openbaring krijgt en de oplossing van de puzzel je duidelijk wordt, is dat het beste gevoel in de wereld. Tenminste, totdat je vast zit bij de volgende. Je bent gewaarschuwd.