FPS games - welke elementen waren invloedrijk in het genre?

De komst van de nieuwe DOOM mengt oud en nieuw. Het wordt een hedendaagse shooter, maar wel met elementen uit het verleden. Bepaalde FPS elementen uit het verleden zijn dan ook nog steeds van kracht op tegenwoordige FPS games. In dit artikel zetten we de meest invloedrijke elementen voor je uiteen.

In de jaren ’70 en ’80 werden er al games gemaakt in het first person perspectief, maar het op de kaart zetten van het genre werd pas later bereikt. De game die men wel verantwoordelijk houdt voor het laten ontstaan van FPS als genre, is Wolfenstein 3D uit 1992. Deze shooter van id-Software wordt wel gezien als de eerste FPS game die het genre populair maakte. Hoewel de game goed verkocht in het begin en de game zeker een mijlpaal is binnen het genre, was de concurrerende game Doom een veel groter succes en misschien nog wel meer impactvol.

Doom kwam een jaar later uit dan Wolfenstein 3D. De game wist Wolfenstein 3D in veel opzichten te overtreffen. Allereerst werd er een hoogteverschil in de game gezet: je kon namelijk op verschillende niveaus lopen in Doom. Met behulp van trappen kon je verdiepingen af en op. Ook was de game grafisch indrukwekkender en werd er veel gespeeld met licht en duisternis op sommige plekken in de game.

Verder is Doom misschien wel de eerste game die gebruik maakte van een multiplayer optie. Vrijwel alle FPS games hebben tegenwoordig natuurlijk een multiplayer modus, maar Doom was de eerste game die meerdere spelers tegen elkaar liet spelen. De bekende deathmatch modus vond bijvoorbeeld zijn oorsprong in Doom. Doom werd zo populair als multiplayer game destijds, dat internet providers het zwaar te verduren kregen.

Op het multiplayeraspect van Doom bouwde Quake voort. Deze game verscheen in 1996 en was de eerste game waarin clans voorkwamen, iets wat je in latere FPS games vaker terugziet. Ook het ontstaan van LAN-parties, zoals Quakecon, zijn min of meer ontstaan door Quake. Een jaar later kreeg het FPS-genre nog meer diepgang door de komst van GoldenEye 007 op de Nintendo 64.

GoldenEye 007 liet spelers voor het eerst richten met precisie en voegde de mogelijkheid om headshots te maken toe. De game was met recht een van de populairste games op de Nintendo 64. Het maken van headshots en precies kunnen richten zijn elementen die je tegenwoordig niet meer weg kan denken. Wat zou een game als Call of Duty bijvoorbeeld zijn zonder de mogelijkheid tot het maken van headshots?!

Het jaar is 1998. Valve kwam in dit jaar met Half-Life, een shooter van grootse proporties. In plaats van cutscenes hanteerde Half-Life scripted events, waardoor je constant in het first person perspectief bleef. Het verhaal werd op deze manier verteld en dit was iets dat vorige games niet deden. Valve gebruikte dit ook in onder andere Half-Life 2 uit 2004.

De meeste shooters rond deze tijd maakten allemaal gebruik van infantry combat. Voertuigen en dergelijke ontbraken vooralsnog in de gameplay van veel FPS-games. Een van de eerste games die voertuigen toevoegde aan games, was Battlefield 1942 uit 2002. Deze bekende shooter valt vandaag de dag nog steeds bij veel mensen in de smaak.

Een ander bekend element uit FPS games van tegenwoordig is health regen. Als je een tijdje niet onder vuur ligt, dan herstelt je gezondheid automatisch. Een van de eerste games die dit concept gebruikte, was de eerste Halo. Wanneer je stilstond, kreeg je automatisch je verloren hitpoints terug.

Dit element is later veelvuldig gebruikt in veel Call of Duty games en terug te zien in vrijwel iedere Call of Duty game sinds Call of Duty 2. Desondanks bleef het gebruikmaken van health en het oppakken van health packs gebruikt worden. Shooters als F.E.A.R., Half-Life 2, Doom 3 en de eerste Call of Duty maakten allemaal nog gebruik van health packs en een levensbalkje, al is dit fenomeen tegenwoordig minder voorkomend dan vroeger.

2007 was een belangrijk jaar voor FPS-games. In dit jaar kwam Crysis uit, de destijds grafisch meest indrukwekkende game. De game was zo veeleisend, dat zelfs PC’s met de beste hardware op release de game niet op de hoogste grafische settings konden draaien. FPS-games werden steeds mooier en gedetailleerder, maar dat was niet de enige ontwikkeling.

Infinity Ward kwam in ditzelfde jaar ook met Modern Warfare en gooide hoge ogen met de game. Voor het eerst werd in de multiplayer het krijgen van XP toegevoegd. Door het maken van kills, assists of door het voltooien van uitdagingen kreeg je XP, die je nodig had om level up te gaan. Hoe hoger je level, hoe meer wapens en perks je tot je beschikking kreeg.

Het verkrijgen van XP werd een standaard voor veel shooters die na Modern Warfare kwamen. Sowieso hanteren alle Call of Duty games het principe, maar je ziet het ook terug bij onder andere Battlefield en zelfs Overwatch van Blizzard. Het geven van een progressiesysteem is dan ook een vereiste voor iedere shooter, want veel mensen willen wel een soort van doel hebben wanneer ze de game spelen en ook vorderingen zien. De verschillende Prestiges in Call of Duty zijn hier een goed voorbeeld van.

Veel Call of Duty games hanteren al een tijd dezelfde principes, maar id Software wil met DOOM bijvoorbeeld terug naar het verleden. De nieuwe DOOM lijkt terug te grijpen op ouderwetse elementen. Zo is er geen health regeneration meer, maar moet je ouderwets health packs oppakken. Gezien het feit dat veel hedendaagse shooters werken met de health regeneration aanpak, is het terugkeren van health packs zeker een fijne toevoeging.

Al met al zijn er veel elementen uit vroegere shooters terug te vinden. Doom zette bijvoorbeeld het multiplayeraspect van FPS-games op de kaart, in GoldenEye 007 kon je voor het eerst richten en headshots maken en de health regeneration die we tegenwoordig maar al te goed kennen komt uit de eerste Halo. Alle elementen samen vormen de standaard voor FPS-games, waarbij een veelzijdige en leuk opgezette multiplayer vaak een must is. Desondanks is het grappig dat DOOM terug wil grijpen op oude shooter-elementen uit het verleden, en zo ‘modern’ met retro wil mengen.

Of DOOM aanslaat wanneer de game uitkomt in mei, is nog even afwachten. Vooralsnog ziet de game er tof uit en mensen die de eerdere games ook hebben gespeeld en de franchise een warm hart toedragen, zullen vast en zeker in hun nopjes zijn met de game. Kan DOOM wederom een trend zetten en een nieuwe mijlpaal zijn voor het FPS-genre, net als het eerste deel uit 1993?